حوادث
حوالی ظهر روز شنبه ۶ اردیبهشت ۱۴۰۴، انفجاری شدید در محدوده بندر شهید رجایی در بندرعباس رخ داد. این حادثه باعث تخریب ساختمانها و تأسیسات صنعتی در مناطق غربی شهر شد و تعداد زیادی مصدوم و کشته بر جای گذاشت.
تاریخچه
طرح و احداث مجتمع بندری شهبندر، در مرکز استان هرمزگان، از مصوبات شورای عالی اقتصاد در سالهای پایانی دهه ۴۰ بود. در آن زمان، شاه تصمیم داشت در کنار احداث نیروگاه برق، کارخانه فولاد و خطوط ریلی، بندری نیز در غرب شهرستان بندرعباس، در جوار روستاهای خونسرخ و جمالاحمد ایجاد کند. این پروژه در سال ۱۳۴۹ با انعقاد قراردادی با کنسرسیومی ایتالیایی به نام ایتالکو آغاز شد.
عملیات اجرایی بندر از سال ۱۳۵۳ شروع شد، اما پس از پیروزی انقلاب اسلامی و در پی بمباران بندر شاهپور (بندر امام خمینی) توسط نیروهای عراقی، اهمیت ساخت این بندر دوچندان شد. در دیماه ۱۳۵۹، محمدعلی رجایی طی دومین سفر استانی خود بر ضرورت ادامه ساخت این بندر تأکید کرد و از مدیران ایتالکو خواست تنها یکسوم از متعلقات طرح را اجرا کنند.
در آن زمان، طرح مجتمع بندری شامل ضمایمی همچون بزرگراه ششباندی، فرودگاه، پنجهزار واحد مسکونی سازمانی، بیمارستان، رستوران، نیروگاه برق و حتی ترن برقی میشد. هرچند بخشهایی از این پروژه بعدها تکمیل شد، اما مجتمع بندری شهید رجایی هرگز به معنای واقعی کلمه کامل نشد.
مدیریت
مدیریت منطقه ویژه اقتصادی بندر شهید رجایی همزمان با مدیریت بنادر و دریانوردی استان هرمزگان در اختیار یک نفر است که در حال حاضر این مسئولیت بر عهده حسین عباسنژاد میباشد.
موقعیت جغرافیایی
بندر شهید رجایی در فاصله ۲۳ کیلومتری غرب بندرعباس، مرکز استان هرمزگان، قرار دارد.
ویژگیها
این بندر با وسعتی بیش از ۲۴۰۰ هکتار (شامل محدوده عملیاتی و پسکرانه)، ظرفیت پذیرش سالانه بیش از ۸۸ میلیون تن کالا را داراست.
در سال ۲۰۱۲، بندر شهید رجایی با ۸۰ بندر جهان تبادل کالا داشت.
با بهرهمندی از ۱۸ دستگاه جرثقیل دروازهای (گنتری کرین)، حدود ۴۰ پست اسکله، و در اختیار داشتن بزرگترین و پیشرفتهترین پایانههای کانتینری کشور، این بندر توانایی پهلوگیری انواع کشتیهای اقیانوسپیما را دارد.
تا پیش از آغاز تحریمهای ایالات متحده علیه ایران در سال ۲۰۱۱، ۳۰ خط کشتیرانی بینالمللی کالاهای خود را در این بندر تخلیه میکردند.
تحریم
با تحریم شرکت تایدواتر خاورمیانه ـ که مسئول بارگیری و ترانزیت کالا در بندر بود ـ در تاریخ ۲ تیر ۱۳۹۰ (۲۳ ژوئن ۲۰۱۱)، فعالیتهای وارداتی بندر شهید رجایی تقریباً متوقف شد.
پس از کنار گذاشتن این شرکت از فعالیتهای بندر، از ابتدای مرداد ۱۳۹۳، تبادل کالا با کشورهای خارجی از سر گرفته شد.