آثار ثبتشده ایران در یونسکو
بهطور کلی، میراث ثبتشده شامل آثاری است که از گذشته بهجا ماندهاند و به ما و نسلهای آینده تعلق دارند. میراث جهانی یونسکو از سوی سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی ملل متحد (یونسکو) به مکانهایی اطلاق میشود که دارای ارزش تاریخی، علمی و فرهنگی هستند و حفاظت از آنها ضروری است.
این آثار توسط کمیته میراث جهانی یونسکو ثبت میشوند و تمامی کشورهای عضو این سازمان میتوانند آثار تاریخی، فرهنگی و طبیعی خود را برای ثبت در فهرست میراث جهانی یونسکو نامزد کنند. در صورت ثبت این آثار در فهرست یادشده، حفاظت از آنها بر عهده تمامی کشورهای عضو یونسکو خواهد بود.
تا کنون، تعداد آثار ثبتشده ایران در فهرست میراث جهانی یونسکو به ۲۷ اثر رسیده است.
معیارهای ثبت جهانی آثار در یونسکو
میراث ثبتشده در یونسکو بر اساس معیارهای مشخصی ارزیابی میشود که به دو دسته طبیعی و فرهنگی تقسیم میشوند.
معیارهای طبیعی ثبت جهانی یونسکو
- پدیده طبیعی باید دارای ارزشهای استثنایی و زیباییشناسانه باشد.
- نمونهای برجسته از مراحل و تحولات تاریخ زمینشناسی محسوب شود.
- نمایانگر فرآیندهای مهم زیستمحیطی و بیولوژیکی در تکامل و توسعه اکوسیستمهای زمینی، ساحلی و دریایی و جوامع گیاهی و جانوری باشد.
- به زیستگاههای طبیعی ارزشمندی تعلق داشته باشد که از تنوع زیستی بالا برخوردار بوده و محل زندگی گونههای در معرض خطر باشند.
معیارهای فرهنگی ثبت جهانی یونسکو
- نمایانگر شاهکاری از نبوغ و خلاقیت انسانی باشد.
- تبادل ارزشهای بشری را در یک بازه زمانی یا منطقه فرهنگی نشان دهد و در پیشرفت معماری، فناوری، برنامهریزی شهری یا طراحی تأثیرگذار باشد.
- بهعنوان سندی استثنایی از وجود یک سنت فرهنگی یا تمدنی زنده یا از بینرفته شناخته شود.
- نمونهای بیمانند در حوزه معماری یا فناوری باشد که مرحلهای مهم از تاریخ بشر را به نمایش بگذارد.
- نماینده یک فرهنگ خاص بوده یا تعامل میان انسان و محیطزیست را بهخوبی نشان دهد.
- بهطور مستقیم با رویدادها، اندیشهها، باورها یا آثار هنری و ادبی مهم جهان مرتبط باشد.
دستهبندی آثار ثبتشده ایران در یونسکو
میراث ثبتشده ایران شامل ۲۷ اثر تاریخی، فرهنگی و طبیعی است که از این تعداد، ۲۵ اثر در گروه میراث فرهنگی و ۲ اثر در گروه میراث طبیعی قرار میگیرند.
| نوع میراث | تعداد آثار ثبتشده |
|---|---|
| میراث فرهنگی | ۲۵ اثر |
| میراث طبیعی | ۲ اثر |
| مجموع | ۲۷ اثر |
چغازنبیل
چغازنبیل بهعنوان یکی از مهمترین آثار فرهنگی و تاریخی ایران، نخستین نیایشگاه شناختهشده کشور به شمار میآید که در سال ۱۹۷۹ میلادی در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسید. این بنای تاریخی در نزدیکی شهر باستانی دوراونتاش قرار دارد؛ منطقهای که امروزه در حوالی شهر شوش در استان خوزستان واقع شده است.
قدمت چغازنبیل به حدود ۱۲۵۰ سال پیش از میلاد بازمیگردد. بنای اولیه این نیایشگاه بیش از ۵۰ متر ارتفاع داشته و در پنج طبقه ساخته شده بود. در محوطه چغازنبیل، معابد متعددی دیده میشود که هر یک کاربرد آیینی خاصی داشتهاند.
باستانشناسان این اثر تاریخی را از نظر معماری و ارزش فرهنگی بسیار مهم میدانند و معبد چغازنبیل همواره جایگاهی ویژه در میان علاقهمندان به تاریخ و تمدنهای باستانی داشته است.
تخت جمشید
تخت جمشید یکی دیگر از آثار ثبتشده ایران در فهرست میراث جهانی یونسکو است که میتوان آن را شاخصترین اثر تاریخی کشور دانست. این مجموعه در واقع یک شهر باستانی محسوب میشود که در نزدیکی شهر مرودشت در استان فارس قرار دارد و شامل مجموعهای از کاخها و بناهای باشکوه است.
تخت جمشید به دستور داریوش بزرگ، پادشاه هخامنشی، ساخته شد و از آن بهعنوان پایتخت آیینی ایران باستان یاد میشود. این اثر ارزشمند در سال ۱۹۷۹ میلادی در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است.
از نظر معماری و تاریخی، تخت جمشید اطلاعات بسیار مهم و ارزشمندی را در اختیار باستانشناسان و علاقهمندان به تاریخ ایران قرار میدهد و نقش مهمی در شناخت تمدن هخامنشی ایفا میکند.
تخت سلیمان
تخت سلیمان یکی از آثار ثبتشده ایران در فهرست میراث جهانی یونسکو است که در فاصله حدود ۴۵ کیلومتری شهر تکاب در استان آذربایجان غربی قرار دارد. این محوطه تاریخی گسترده، بناهایی متعلق به دورههای اشکانی، ساسانی و ایلخانی را در خود جای داده است. از مهمترین بخشهای این مجموعه میتوان به پناهگاه اصلی زرتشتیان و معبد آناهیتا اشاره کرد که جایگاه ویژهای در تاریخ ایران دارند.
مساحت منطقه تخت سلیمان حدود ۱۲۴ هزار متر مربع است. این مجموعه ارزشمند در سال ۲۰۰۳ میلادی در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسید و هر ساله بازدیدکنندگان زیادی از داخل و خارج کشور از آن دیدن میکنند.
ارگ بم
ارگ بم تا پیش از وقوع زلزله ویرانگر بم، بزرگترین سازه خشتی جهان به شمار میرفت و وسعتی بیش از ۱۸۰ هزار متر مربع داشت. پس از تخریب بخش قابلتوجهی از این بنای تاریخی، وضعیت آن توجه سازمان یونسکو را به خود جلب کرد و بهدنبال آن، عملیات بازسازی و حفاظت ارگ در دستور کار قرار گرفت.
از برجستهترین ویژگیهای معماری ارگ بم، که از آثار ثبتشده ایران در یونسکو محسوب میشود، میتوان به سیستم آبیاری زیرزمینی پیشرفته آن اشاره کرد. این بنای تاریخی در جنوب استان کرمان واقع شده و قدمت آن به دوره اشکانیان بازمیگردد.
سکونت طولانیمدت انسان در این ارگ سبب کشف آثار ارزشمند متعددی شده و باستانشناسان را به اطلاعات و حقایق تاریخی مهمی رسانده است. ارگ بم در سال ۲۰۰۴ میلادی در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسید.
میدان نقش جهان
میدان نقش جهان، بهعنوان قلب تاریخی شهر اصفهان، یکی دیگر از آثار ثبتشده ایران در فهرست میراث جهانی یونسکو است که پیشینه آن به دوره صفویه بازمیگردد. در این میدان و پیرامون آن، بناهای تاریخی شاخصی قرار گرفتهاند که از جمله آنها میتوان به مسجد شیخ لطفالله، مسجد امام، کاخ عالیقاپو، بازار اصفهان و سردر قیصریه اشاره کرد.
این میدان تاریخی هر ساله میزبان گردشگران بسیاری از داخل و خارج کشور است و نقش مهمی در معرفی هنر، معماری و فرهنگ ایرانی دارد. میدان نقش جهان در سال ۱۹۷۹ میلادی در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسید.
پاسارگاد
مجموعه تاریخی پاسارگاد که بیشتر با عنوان آرامگاه کوروش بزرگ شناخته میشود، شهری باستانی و گسترده بوده است که آثار متعددی همچون کاخ دروازه، باغ پاسارگاد، کاخ بارعام و آبنماهای مختلف را در خود جای داده است. ساخت این مجموعه در دوران کوروش هخامنشی آغاز شد و قدمت آن به سده ششم پیش از میلاد بازمیگردد.
پاسارگاد بهعنوان نخستین پایتخت هخامنشیان، یکی از آثار ثبتشده ایران در فهرست میراث جهانی یونسکو به شمار میآید و در سال ۲۰۰۴ میلادی به ثبت جهانی رسید.
گنبد سلطانیه
گنبد سلطانیه یکی از آثار تاریخی شاخص شهر زنجان است که در سال ۲۰۰۵ میلادی در فهرست آثار ثبتشده ایران در یونسکو قرار گرفت. این آرامگاه تاریخی متعلق به سلطان محمد خدابنده (الجایتو)، هشتمین پادشاه ایلخانیان است و از برجستهترین نمونههای معماری ایرانی با جلوههای اسلامی به شمار میآید.
کاشیهای فیروزهایرنگ این بنا از زیباترین شاخصههای گنبد سلطانیه محسوب میشوند و سبک معماری گنبد بههمراه تزئینات داخلی آن، از نظر هنری و فنی در نوع خود بینظیر است.
مجموعه کلیساهای ارامنه
مجموعه کلیساهای قره کلیسا، سن استپانوس و معبد زور زور، تحت عنوان آثار رهبانی ارامنه شناخته میشوند و از ارزش تاریخی، اجتماعی و فرهنگی بالایی برخوردارند. این مجموعه بهعنوان نمونهای برجسته از میراث مسیحیت در ایران در سال ۲۰۰۸ میلادی در فهرست آثار ثبتشده ایران در یونسکو قرار گرفت.
معماری باشکوه این کلیساها نمایانگر فرهنگ و سبک معماری ارامنه در شمال غرب ایران است و اهمیت آنها در حفظ هویت فرهنگی و دینی این منطقه بسیار چشمگیر است.
بیستون
بیستون در استان کرمانشاه، محلی است که تمدنهای مختلف در آن شکل گرفته و سکونت اقوام گوناگون در طول تاریخ در این منطقه، عمدتاً به دلیل موقعیت جغرافیایی مناسب آن بوده است. این مجموعه یکی از تاریخیترین مناطق جهان محسوب میشود و در سال ۲۰۰۶ میلادی در فهرست آثار ثبتشده ایران در یونسکو قرار گرفت.
از برجستهترین بخشهای این مجموعه تاریخی میتوان به سنگنبشته بیستون اشاره کرد؛ این اثر شامل کتیبه و نقش برجستهای است که اطلاعات ارزشمندی از دوران باستان در اختیار علاقهمندان قرار میدهد. علاوه بر آن، آثار مهم دیگری مانند کاخ باستانی ساسانی، کاروانسرای عباسی، نقش برجسته مهرداد و تندیس هرکول نیز در این مجموعه قرار دارند که همه آنها جزو آثار ثبتشده ایران در یونسکو به شمار میآیند.
سازههای آبی شوشتر
سیستم آبی شوشتر نمونهای بینظیر از طراحی و مهندسی آب در زمان داریوش بزرگ است که خلاقیت و نبوغ ایرانیان در مهندسی هیدرولیک را به خوبی نشان میدهد. این مجموعه شامل ۱۳ بخش مجزا است که از دوره هخامنشی تا ساسانی برای هدایت و استفاده بهینه از آب مورد بهرهبرداری قرار میگرفته است.
پلها، کانالها و آبشارهای موجود در این سازهها باعث شده تا سازههای آبی شوشتر بهعنوان بزرگترین مجموعه صنعتی جهان پیش از انقلاب صنعتی شناخته شوند. این مجموعه در سال ۲۰۰۹ میلادی در فهرست آثار ثبتشده ایران در یونسکو به ثبت رسید.
بازار بزرگ تبریز
مجموعه تاریخی بازار تبریز از دوران باستان یکی از مهمترین مراکز تجاری در جاده ابریشم محسوب میشده و بهعنوان یکی از بزرگترین بازارهای سرپوشیده جهان شناخته میشود. این بازار شامل حدود ۶۵۰۰ حجره است که ۴۰ صنف مختلف در آن فعالیت میکنند.
اهمیت تاریخی و معماری برجسته بازار تبریز باعث شد تا این مجموعه در سال ۲۰۱۰ میلادی در فهرست آثار ثبتشده ایران در یونسکو قرار گیرد.
بقعه شیخ صفیالدین اردبیلی
بقعه شیخ صفیالدین اردبیلی در استان اردبیل قرار دارد و از قدیمیترین آرامگاههای عرفانی صوفیان در ایران به شمار میآید. قدمت این بنا به دوره صفویان بازمیگردد و وجود آثار متعدد و اهمیت تاریخی آن باعث شد تا در سال ۲۰۱۰ میلادی در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شود.
این بقعه در گذشته محل خانه و خانقاه شیخ صفی بوده و پیکر ایشان بنا به وصیت خود در همین بنا دفن شده است. همچنین، آرامگاههایی از جمله شاه عباس صفوی و شاهزادگان صفوی نیز در این مجموعه قرار دارند. بقعه شیخ صفیالدین اردبیلی یکی از آثار برجسته ایرانی ثبتشده در یونسکو به شمار میرود.
مجموعه باغهای ایرانی
از دیرباز، باغها در تمدنهای گوناگون ایران جایگاه ویژهای داشتهاند و همین امر باعث شده است که ایرانیان در زمینه باغآرایی در جهان صاحب سبک باشند. باغهای ایرانی دارای ساختار و طراحی منحصربهفرد هستند و آب نقش اصلی را در طراحی و تزئین این باغها ایفا میکند.
در سال ۲۰۱۱ میلادی، تعدادی از باغهای ایرانی به فهرست میراث جهانی یونسکو اضافه شدند که عبارتند از:
باغ ارم – شیراز
باغ پاسارگاد – پاسارگاد
باغ چهلستون – اصفهان
باغ فین – کاشان
باغ عباسآباد – بهشهر
باغ دولتآباد – یزد
باغ اکبریه – بیرجند
باغ پهلوانپور – مهریز
باغ شازده – ماهان
این باغها هر یک نمایانگر هنر، فرهنگ و دانش ایرانیان در معماری منظر و باغآرایی هستند و ارزش تاریخی و فرهنگی بالایی دارند.
مسجد جامع اصفهان
مسجد جامع اصفهان یکی از مهمترین و قدیمیترین آثار تاریخی ایران ثبتشده در یونسکو است و روند تحول و تکامل معماری ایرانی در دوره اسلامی و حتی پیش از آن را نشان میدهد. این بنا از برجستهترین نمونههای معماری ایران و جهان محسوب میشود. سیمای فعلی مسجد عمدتاً به دوره سلجوقی بازمیگردد، اما تعمیرات و بازسازیهایی در دورههای بعد، بهویژه دوران صفویان، بر آن اعمال شده است.
یکی از مهمترین عناصر مسجد، محراب مسجد الجایتو است که شهرت جهانی دارد و نمونهای بینظیر از هنر ایرانی محسوب میشود. مسجد جامع اصفهان یک مسجد چهار ایوانی است و تأثیر آن بر معماری سایر مساجد ایرانی بسیار چشمگیر بوده است. این اثر تاریخی در سال ۲۰۱۲ میلادی در فهرست آثار ثبتشده ایران در یونسکو قرار گرفت.
برج گنبد قابوس
برج گنبد قابوس یکی از بناهای تاریخی و زیبا در شمال ایران و استان گلستان قرار دارد و قدمت آن به سده چهارم هجری بازمیگردد. این برج بهعنوان بلندترین برج تمام آجری جهان شناخته میشود و از شاهکارهای معماری ایران به شمار میآید. همچنین، برج گنبد قابوس بهعنوان یکی از برجستهترین آثار مهندسی تاریخی جهان شهرت یافته است. این اثر تاریخی در سال ۲۰۱۲ میلادی در فهرست آثار ثبتشده ایران در یونسکو قرار گرفت.
کاخ گلستان
کاخ گلستان مجموعهای از عمارتها، تالارها، باغها، حیاطها و گذرگاهها است که در کنار یکدیگر، یک مجموعه تاریخی و گردشگری بینظیر را شکل دادهاند. این کاخ در مرکز شهر تهران واقع شده و تاریخ ساخت آن به اواخر دهه ۹۸۰ هجری قمری بازمیگردد.
کاخ گلستان در دوران صفویه ساخته شد و بعدها به محل استقرار ۷ پادشاه قاجار تبدیل شد. حضور پادشاهان مختلف در این مجموعه سبب شد که رویدادهای مهم تاریخی در آن رخ دهد. به همین دلیل، کاخ گلستان یکی از ارزشمندترین آثار تاریخی تهران محسوب میشود و در سال ۲۰۱۳ میلادی در فهرست آثار ثبتشده ایران در یونسکو قرار گرفت.
شهر سوخته
شهر سوخته یکی از قدیمیترین شهرهای باستانی ایران است که حدود ۶۰۰۰ سال پیش محل سکونت ایرانیان بوده است. این شهر باستانی وسعتی حدود ۲۸۰ هکتار دارد و زمانی در ساحل آن رودخانهای جاری بود. به همین دلیل، ساخت این شهر بر روی آبرفتهای مصب رودخانه هیرمند و در امتداد دریاچه هامون به صورت تپههای متوالی و متصل به هم صورت گرفته است.
شهر سوخته در سال ۲۰۱۴ میلادی بهعنوان یکی از آثار ثبتشده ایران در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسید. این شهر تاریخی شامل ۵ بخش اصلی است:
- بخش مسکونی
- بخشهای مرکزی
- منطقه صنعتی
- بناهای یادمانی
- گورستان
این تقسیمبندی نشاندهنده سازماندهی پیچیده و پیشرفته جامعهای است که هزاران سال پیش در این منطقه زندگی میکرده است و ارزش تاریخی و علمی بالایی دارد.
روستای میمند
روستای میمند یکی از سکونتگاههای صخرهای برجسته جهان است و بهعنوان یکی از نخستین سکونتگاههای بشری در ایران شناخته میشود. به همین دلیل، این روستا در سال ۲۰۱۵ میلادی در فهرست آثار ثبتشده ایران در یونسکو قرار گرفت.
روستای میمند در فاصله ۳۸ کیلومتری شمال شرقی شهر بابک در استان کرمان واقع شده است و شامل آثار بسیار قدیمی مانند خانههای صخرهای پراکنده، معبد، قلعه و برجهای متعدد میباشد که قدمت آنها به هزاران سال پیش بازمیگردد. همچنین، در این روستا ۴۰۶ کیچه و ۲۵۶۰ اتاق وجود دارد که بیانگر وسعت و پیچیدگی این سکونتگاه باستانی است.
محوطه باستانی شوش
شهر شوش یکی دیگر از سکونتگاههای باستانی شناختهشده جهان است که در استان خوزستان قرار دارد و تاریخ پایهگذاری آن به طور تقریبی به ۴۰۰۰ سال پیش از میلاد بازمیگردد. این محوطه تاریخی شامل تپههای باستانی بوده و کاخ اردشیر آن در ساحل رودخانه واقع شده است.
آثار کشفشده در این محوطه در دستههای اداری، مسکونی و بناهای مجلل قرار میگیرند. بر اساس اسناد و شواهد باستانشناسی، شهر شوش یکی از مهمترین و باشکوهترین شهرهای باستانی ایران و جهان به شمار میآید و به همین دلیل در سال ۲۰۱۵ میلادی در فهرست آثار ثبتشده ایران در یونسکو قرار گرفت.
مجموعه قناتهای ایرانی
مجموعه قناتهای ایرانی نمونهای از دستاوردهای مهندسی آب در تاریخ ایران هستند. شیوه احداث ۱۱ قنات و ویژگیهایی مانند طولانی بودن، عمق زیاد و قدمت تاریخی آنها موجب شده است که این مجموعه در سال ۲۰۱۶ میلادی در فهرست آثار ثبتشده ایران در یونسکو قرار گیرد.
قناتهای ثبت شده عبارتند از:
- قنات قصبه – گناباد
- قنات بلده – فردوس
- قنات حسنآباد – مشیر
- قنات باغ – زارچ
- قنات ابراهیمآباد – اراک
- قنات مزدآباد – میمه
- قنات عمومی – وزوان
- قنات مون
- قنات گوهرریز – جوپار
- قنات اکبرآباد – بم
- قنات قاسمآباد – بم
این قناتها نه تنها نمونههای برجستهای از مهندسی ایرانیان در مدیریت آب هستند، بلکه ارزش تاریخی و فرهنگی بالایی نیز دارند و بخشی از میراث جهانی ایران به شمار میآیند.
کویر لوت
کویر لوت بهعنوان نخستین اثر طبیعی ایران در سال ۲۰۱۶ میلادی در فهرست آثار ثبتشده ایران در یونسکو قرار گرفت. در این منطقه، حدود ۳۰۰۰ اثر تاریخی کشف شده است که نشاندهنده تمدن باستانی بیش از ۵ هزار ساله در حاشیه کویر لوت است.
یکی از برجستهترین یافتههای این منطقه، درفش شهداد است که بهعنوان قدیمیترین درفش جهان شهرت دارد و اهمیت تاریخی و فرهنگی ویژهای برای ایران و جهان دارد.
شهر تاریخی یزد
شهر یزد یکی از کهنترین شهرهای ایران است که قدمت آن به پیش از اسلام بازمیگردد و بهعنوان دومین شهر تاریخی جهان شناخته میشود. بافت و معماری منحصربهفرد این شهر، نمونهای ویژه از معماری سازگار با اقلیمهای گرم و خشک را ارائه میدهد و با نیازها و شرایط اقلیمی و فرهنگی مردم منطقه کاملاً هماهنگ است.
از شاخصههای بارز شهر تاریخی یزد میتوان به بادگیرها، منارهها و گنبدها اشاره کرد. علاوه بر این، در اغلب محلههای مرکز شهر، بازارچهها، مساجد، آبانبارها، حمامها و کارگاههای کوچک قرار دارند که بسیاری از آنها همچنان فعال هستند. این شهر در سال ۲۰۱۷ میلادی در فهرست آثار ثبتشده ایران در یونسکو قرار گرفت و از آثار برجسته ایرانی محسوب میشود.
چشمانداز باستانشناسی ساسانی استان فارس
چشمانداز باستانشناسی ساسانی شامل آثار کشف شده در سه منطقه باستانی فیروزآباد، بیشاپور و سروستان است که در جنوب غربی استان فارس واقع شدهاند. قدمت شهرها، کاخها و سازههای کشفشده به دوره ساسانی بازمیگردد و اهمیت تاریخی و فرهنگی بالایی دارند.
این مجموعه در سال ۲۰۱۸ میلادی در فهرست آثار ثبتشده ایران در یونسکو قرار گرفت و شامل آثار زیر است:
- شهر باستانی بیشاپور
- شهر باستانی اردشیر خوره
- غار شاپور
- کاخ ساسانی سروستان
- کاخ اردشیر بابکان
- قلعه دختر
- نقش برجسته دیهیمگذاری
- نقش برجسته پیروزی اردشیر بر اردوان
این آثار نمونهای برجسته از هنر، معماری و مهندسی ساسانیان هستند و جایگاه ویژهای در تاریخ ایران دارند.
جنگلهای هیرکانی
جنگلهای هیرکانی از بقایای جنگلهای دوران سوم زمینشناسی هستند و به دلیل پایداری و قدمت بالای خود اهمیت ویژهای دارند. این جنگلها در طول سواحل جنوبی دریای خزر و در نیمرخ شمالی رشتهکوههای البرز واقع شدهاند. تقریباً ۲ میلیون هکتار از این جنگلها در استانهای گیلان، گرگان، مازندران، خراسان شمالی و سمنان قرار دارند و بهعنوان یکی از آثار ایران در فهرست میراث جهانی یونسکو به شمار میآیند.
ثبت جنگلهای هیرکانی در سال ۲۰۱۹ میلادی در فهرست میراث جهانی یونسکو، اقدامی مهم در راستای حفظ زیستبوم و تنوع زیستی محسوب میشود. شایان ذکر است که این جنگلها تنها محل زندگی گیاهان و جانوران نیستند، بلکه حدود ۷٫۵ میلیون نفر نیز در محدوده آن سکونت دارند که اهمیت اجتماعی و فرهنگی آن را دوچندان میکند.
راهآهن سراسری ایران
راهآهن سراسری ایران بهعنوان یکی از نمادهای صنعت، تاریخ و فرهنگ کشور اهمیت ویژهای دارد و نقطه اتصال مناطق و اقوام مختلف ایرانی به شمار میرود. به همین دلیل، این اثر در سال ۲۰۲۱ میلادی در فهرست آثار ثبتشده ایران در یونسکو قرار گرفت.
تاریخچه احداث و بهرهبرداری از نخستین راهآهن ایران به دوره قاجار و سال ۱۲۲۷ خورشیدی بازمیگردد. این راهآهن در مسیر خود از ایستگاههای مهمی مانند قائمشهر، گدوک، گرمسار، تهران، اراک، دورود، شهبازان و اندیمشک عبور میکند و نقش مهمی در توسعه اقتصادی و ارتباطات فرهنگی ایران ایفا مینماید.
منظر فرهنگی اورامانات کردستان و کرمانشاه
منطقه هورامان، که به اورامانات نیز معروف است، با حدود ۴۰۹ هزار هکتار عرصه و حریم، بخشی از استانهای کردستان و کرمانشاه را شامل میشود و یکی از آثار ایرانی ثبتشده در یونسکو به شمار میرود. این منطقه به بافت پلکانی خود مشهور است و جشنها، صنایع دستی و آداب و رسوم ساکنین آن، اهمیت فرهنگی و تاریخی آن را دوچندان کرده است.
وجود کوههای مرتفع و رودهای خروشان باعث شده ساکنین اورامانات در طول هزار سال گذشته با طبیعت تعامل داشته و معماری پلکانی را برای سکونت انتخاب کنند. همچنین، حدود ۷۰۰ روستا در این منطقه واقع شده است. منظر فرهنگی اورامانات در سال ۲۰۲۱ میلادی در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شد.
مجموعه کاروانسراهای ایرانی
کاروانسراها نمایشی جذاب از معماری ایرانی هستند که هدف آنها توسعه مسیرها و تأمین نیازهای سفر بوده است. این بناها نتیجه خلاقیت و نبوغ معماران ایرانی در طول تاریخ محسوب میشوند و نه تنها در زمینه حملونقل و سفر، بلکه در تحولات اجتماعی و فرهنگی نیز نقش داشتهاند. این تأثیرات را میتوان در ادبیات، شعر، موسیقی و معماری مشاهده کرد.
در سال ۲۰۲۳ میلادی، نام ۵۴ کاروانسرای تاریخی ایران که در ۲۴ استان کشور واقع شدهاند، در فهرست آثار ثبتشده ایران در یونسکو قرار گرفت.
نمایش تبلیغات شما در تمام صفحات داخلی وبسایت به همراه دریافت لینک فالو برای بهبود سئو سایت تان. برای مشاوره و رزرو روی لینک زیر کلیک کنید