فرهنگ «اینِموری» در ژاپن؛ خوابیدن در محل کار
در بسیاری از کشورهای دنیا، خوابیدن در محل کار رفتاری خجالتآور محسوب میشود و حتی ممکن است به اخراج فرد منجر شود؛ اما در ژاپن ماجرا متفاوت است. در این کشور، خوابیدن در محل کار به معنای رفع خستگی ناشی از کار زیاد است و همکاران، فرد خوابیده را سختکوش میدانند.
میانگین خواب روزانهی هر شهروند ژاپنی ۶ ساعت و ۳۵ دقیقه است و همین موضوع ژاپن را به یکی از کمخوابترین کشورهای جهان تبدیل کرده است. به همین دلیل، خوابیدن در محل کار، کافیشاپها، کتابخانهها، فروشگاهها و دیگر مکانهای عمومی در ژاپن یک رفتار عادی و پذیرفتهشده است. برای این پدیده حتی یک واژهی اختصاصی وجود دارد: «اینِموری» (Inemuri) به معنای «حاضر بودن و در عین حال خوابیدن» است.
نمونه مکانهایی که «اینِموری» در آنها دیده میشود
- محل کار
- کافیشاپها
- کتابخانهها
- فروشگاهها و اماکن عمومی
عوامل شکلگیری پدیده «اینِموری» در ژاپن
عامل | توضیح |
---|---|
ساعات کاری طولانی | مردم ژاپن برای تأمین معاش مجبور به کار طولانی هستند |
میانگین خواب کم | ۶ ساعت و ۳۵ دقیقه در شبانهروز |
فرهنگ کاری سختکوشی | خوابیدن نشانه خستگی از کار و پشتکار است |
پذیرش اجتماعی | این رفتار در محل کار و مدرسه طبیعی شمرده میشود |
دکتر «بریگیت استگر» (Brigitte Steger)، پژوهشگر دانشگاه کمبریج، درباره این پدیده میگوید:
«در اولین سفرم به ژاپن در سال ۱۹۸۰ با چنین پدیدهای مواجه شدم. ژاپن در این دوره با بحران اقتصادی موسوم به اقتصاد حبابی دستوپنجه نرم میکرد و مردم برای پیشبرد زندگی خود مجبور بودند ساعتهای طولانی کار کنند. برنامهی روزانهی آنها فقط کار بود و زمانی برای استراحت باقی نمیماند.»
پس از جنگ جهانی دوم و بحران اقتصادی، تلاش سخت مردم ژاپن سبب شد که آنها به عنوان ملتی سختکوش شناخته شوند؛ حتی دانشآموزان هم شبها بیدار میماندند و در مدرسه میخوابیدند. به همین دلیل خوابیدن در سر کلاس، محل کار یا جلسات اداری رفتاری طبیعی به شمار میآید.
در جامعه ژاپن، برای «اینِموری» (خوابیدن در محل کار) قوانین گوناگونی وجود دارد. استگر در اینباره میگوید:
اگر بهتازگی وارد یک شرکت شدهاید و باید خودی نشان دهید و فعالیت زیادی داشته باشید، اجازه ندارید سرِ کار استراحت کنید یا بخوابید؛ اما اگر بالای ۴۰ یا ۵۰ سال سن دارید و کاری که انجام میدهید خارج از تخصص شماست، اشکالی ندارد وسط انجام آن استراحت کنید یا بخوابید. هرچه از نظر اجتماعی در جایگاه بالاتری باشید، آزادی بیشتری برای خوابیدن خواهید داشت.
استگر در ادامه به نکتهای جالبتر اشاره میکند که درک آن کمی پیچیدهتر است:
کسی که در محل کار میخوابد، ذهنش را از مسائل مختلف دور میکند یا استراحت دارد، باید آماده باشد تا هر زمان به کمکش احتیاج شد، سریع به حالت پیشین بازگردد و وظایفش را انجام دهد. بدن شما باید طوری قرار بگیرد که گویی در حال خوابیدن نیستید! برای نمونه، در یک جلسه وقتی میخواهید بخوابید باید در همان حالت نشسته، فقط سرتان را پایین بیاورید و طوری وانمود کنید که گویا خواب نیستید.
رفتارهایی مشابه این پدیده در کشورهای دیگر هم وجود دارد؛ مانند «سییستا» (استراحت کوتاه بعدازظهر پس از صرف عصرانه) در اسپانیا یا «ریپوزو» (استراحت دو یا سه ساعته بعد از ناهار) در ایتالیا.
این روزها استراحتهای کوتاه و خوابهای عصرانه اهمیت زیادی پیدا کردهاند و شرکتهای بزرگی مانند اوپل، اپل و گوگل با در نظر گرفتن اتاقها و فضاهای مخصوص خواب، توجه بالای خود را به این موضوع نشان میدهند.