در سرتاسر ایران، از شمال تا جنوب و از غرب تا شرق، عرصههای جنگلی زیبا و بکری وجود دارند که از ارزشمندترین سرمایههای طبیعی و ملی کشور بهشمار میروند. این جنگلها بخشی از گنجینههای زیستکره جهان محسوب میشوند و حفاظت از آنها برای بقای تمام جانداران ضروری است. در دل این جنگلها گونههای گوناگونی از گیاهان و جانوران زندگی میکنند که برخی از آنها در فهرست گونههای کمیاب جهان قرار دارند.
جنگلهای ایران در فصل بهار و بهویژه ایام نوروز، از محبوبترین مقاصد گردشگری کشور محسوب میشوند. گردشگران میتوانند در این مناطق از تفریحات گوناگونی مانند طبیعتگردی، جنگلنوردی، کوهنوردی و عکاسی از مناظر طبیعی لذت ببرند. همچنین بازدید از آبشارها، چشمههای طبیعی و جاذبههای تاریخی از دیگر فعالیتهای جذاب در این نواحی است.
تفریحات محبوب در جنگلهای ایران
- طبیعتگردی و پیادهروی در مسیرهای سبز
- کوهنوردی و جنگلنوردی
- عکاسی از مناظر و گونههای طبیعی
- بازدید از آبشارها و چشمههای طبیعی
- اقامت و اتراق در دل طبیعت
نمونهای از زیباترین جنگلهای ایران
| نام جنگل | موقعیت جغرافیایی | ویژگی برجسته |
|---|---|---|
| الیمستان | استان مازندران | چشمانداز مهآلود و پوشش گیاهی متنوع |
| ارسباران | استان آذربایجان شرقی | زیستگاه گونههای نادر گیاهی و جانوری |
| دالخانی | استان مازندران | طبیعت بکر و مسیرهای کوهستانی |
| گیسوم | گیلان | جاده جنگلی منتهی به دریا |
| فندقلو | اردبیل | دشت گل و درختان فندق |
| جنگلهای حرا | هرمزگان و بوشهر | جنگلهای دریایی و زیستگاه پرندگان مهاجر |
جنگل الیمستان آمل
| استان | مازندران |
|---|---|
| ساعت بازدید (۱۴۰۳) | ۲۴ ساعته |
| هزینه ورودی (۱۴۰۳) | رایگان |
| موقعیت جغرافیایی | ۵۰ کیلومتری جنوب آمل، نزدیک جاده هراز |
| ارتفاع از سطح دریا | حدود ۱۵۰۰ متر |
| مساحت منطقه حفاظتشده | حدود ۴۰۰ هکتار |
جنگل الیمستان، یکی از زیباترین جنگلهای شمال ایران است که در منطقهای کوهستانی و مرتفع واقع شده و به دلیل بارندگیهای فراوان، آبوهوایی خنک و مرطوب دارد. سراسر این جنگل را درختان هیرکانی، مراتع سرسبز و چشمهسارهای طبیعی فرا گرفتهاند و هرچه در مسیر پیش بروید، پوشش گیاهی انبوهتر میشود.
در جنگل الیمستان، ترکیبی از درختزارهای پرشیب، دشتهای مرتفع و مراتع پرگل دیده میشود. از گونههای گیاهی این جنگل میتوان به بلوط، ممرز، راش، نارون، توسکا و افرا اشاره کرد. بوتههای تمشک، زرشک و گوجه وحشی نیز در جایجای آن رشد کردهاند.
از گونههای جانوری این منطقه میتوان اسب وحشی، گرگ، گراز و روباه را نام برد. همچنین پرندگانی مانند عقاب طلایی، شاهین، دارکوب و کبوتر جنگلی در این جنگل زیست میکنند.
جاذبههای دیدنی جنگل الیمستان
در مسیر جنگلنوردی الیمستان، جاذبههای تاریخی و طبیعی متعددی وجود دارد، از جمله:
قله و امامزاده قاسم الیمستان (محبوبترین مسیر کوهنوردی منطقه)
- نقش پای رستم
- آبشار الیمستان
- روستای لهاش
- منطقه بکر قلاردن
روستای فیلبند و جنگل ابر
بهترین زمان بازدید از جنگل الیمستان، فصل بهار و ماههای شهریور و مهر است. در فصول سرد، به دلیل سرمای زیاد و لغزندگی مسیر، استفاده از تجهیزات ایمنی ضروری است و صعود به ارتفاعات توصیه نمیشود.
در محدوده جنگل الیمستان امکانات گردشگری چندانی وجود ندارد و تنها در روستاهای اطراف مانند لهاش و کندوا میتوان خانههای محلی برای اقامت پیدا کرد. اگر قصد اقامت در دل طبیعت را دارید، لازم است وسایل کامل کمپینگ و تجهیزات ایمنی به همراه داشته باشید.
مسیر دسترسی
برای دسترسی به جنگل الیمستان باید در مسیر جاده هراز از جنوب به شمال حدود ۱۴۰ کیلومتر (۲۰ کیلومتری جنوب آمل) حرکت کنید و وارد مسیر فرعی روستای لهاش شوید. این مسیر با نام جاده الیمستان شناخته میشود و با وجود آسفالت بودن، جادهای پرپیچوخم است. بهترین وسیله نقلیه برای عبور از آن، ماشینهای دو دیفرانسیل یا آفرود هستند.
جنگل سیسنگان نوشهر
| استان | مازندران |
|---|---|
| ساعت بازدید (۱۴۰۳) | ۲۴ ساعته |
| هزینه ورودی (۱۴۰۳) | هر خودرو ۱۱۰ هزار تومان |
| مساحت پارک جنگلی | حدود ۶۰۰ هکتار |
| سال تأسیس | ۱۳۴۴ شمسی |
| موقعیت جغرافیایی | در مسیر نوشهر به نور، بخشی از محدوده ساحلی دریای کاسپین |
پارک جنگلی سیسنگان از قدیمیترین و معروفترین جنگلهای شمال ایران است که در سال ۱۳۴۴ تأسیس شد. این پارک جنگلی در محدودهای به وسعت ۶۰۰ هکتار قرار دارد و بخشی از آن تا سواحل دریای کاسپین امتداد مییابد. ارتفاع سیسنگان از ۵۰ متر بالاتر از سطح دریا آغاز میشود و با فاصله گرفتن از ساحل، تدریجاً افزایش پیدا میکند.
پوشش گیاهی سیسنگان بیشتر شامل درختچههای شمشاد است که در کنار درختان بلوط، توسکا، افرا، لرگ و انجیر منظرهای چشمنواز پدید آوردهاند. بوتههای ازگیل، تمشک و گوجه جنگلی نیز در گوشهوکنار پارک بهوفور دیده میشوند.
از میان جانوران این منطقه میتوان به خرس قهوهای، پلنگ، گراز، شوکا و شغال اشاره کرد که در زیستبوم متنوع این پارک زندگی میکنند.
تفریحات و جاذبههای پارک جنگلی سیسنگان
- قایقسواری و جتاسکی در ساحل
- موتورسواری با موتورهای چهارچرخ
- سواری در پیست کارتینگ
- اسبسواری و جنگلنوردی
بازدید از دیدنیهای اطراف مانند:
- دریاچه خضر نبی
- دریاچه سد آویدر
- تالار ارواح
- تنگ دار نوشهر
پارک جنگلی سیسنگان یکی از بهترین مقاصد گردشگری در فصل بهار تا اوایل تابستان است. از شهریور تا آبانماه نیز رنگارنگ شدن برگها و خنکای هوای پاییزی، جذابیت این جنگل را دوچندان میکند.
این پارک امکانات گردشگری کاملی دارد از جمله آلاچیق، رستوران، کافه، سرویس بهداشتی، زمین ورزشی، ایستگاه نگهبانی، فروشگاه مواد غذایی، پارک کودک و سفرهخانه سنتی. همچنین امکان شبمانی و اقامت در چادر مسافرتی برای گردشگران فراهم است.
مسیر دسترسی
برای رسیدن به پارک جنگلی سیسنگان، باید در مسیر جاده ساحلی نوشهر به نور حدود ۳۰ کیلومتر از نوشهر بهسمت شرق حرکت کنید. در مسیر نور به نوشهر نیز ورودی پارک تقریباً در فاصله ۲۴ کیلومتری نور قرار دارد. تابلوهای راهنما در مسیر، شما را به جاده فرعی سیسنگان هدایت خواهند کرد.
جنگل دالخانی رامسر
| استان | مازندران |
|---|---|
| ساعت بازدید (۱۴۰۳) | ۲۴ ساعته |
| هزینه ورودی (۱۴۰۳) | رایگان |
| مساحت جنگل | حدود ۶۰ هکتار |
| ارتفاع از سطح دریا | حدود ۸۰۰ متر |
| موقعیت جغرافیایی | جنوب شرقی رامسر، در ارتفاعات کوهستانی مشرف به شهر |
جنگل دالخانی یکی از تماشاییترین جنگلهای شمال ایران است که در ارتفاعات جنوب شرقی رامسر قرار دارد. این جنگل با وسعت حدود ۶۰ هکتار، بخشی از جنگلهای هیرکانی شمال ایران محسوب میشود و به دلیل مسیرهای دالانمانند و پوشش گیاهی متراکم، یکی از محبوبترین مقاصد طبیعتگردی مازندران است.
پوشش گیاهی دالخانی شامل درختان شاهبلوط، شمشاد، افرا و اقاقیا و همچنین بوتههای تمشک، گوجه جنگلی، ازگیل و زالزالک وحشی است. از گونههای جانوری این منطقه میتوان به خرس قهوهای، گراز، شغال، مرال و پرندگان گوناگون اشاره کرد.
تفریحات و جاذبههای جنگل دالخانی
- طبیعتگردی و پیادهروی در میان درختان هیرکانی
- کوهنوردی و عکاسی از مناظر بکر جنگلی
- پیکنیک و استراحت در مناطق سرسبز
- چیدن میوههای جنگلی در فصل تابستان
بازدید از جاذبههای نزدیک جنگل، از جمله:
- سد میجران
- آبشار سیاسرت
- روستای گرسماسر
- ییلاق جنت رودبار
- روستای اربکله
- قلعه مارکوه
جنگل دالخانی در تمام فصول سال جلوههای خاص خود را دارد؛ اما بهترین زمان بازدید، از اوایل بهار تا اواسط تیرماه و نیز از شهریور تا پایان مهرماه است. در ابتدای مسیر جنگل امکاناتی نظیر سرویس بهداشتی، کافههای محلی و فروشگاه مواد غذایی وجود دارد، ولی هرچه در مسیر پیش بروید، طبیعت بکرتر و فاقد امکانات میشود.
با توجه به شرایط محیطی، دالخانی برای کمپ شبانه چندان مناسب نیست. گردشگران میتوانند در ویلاها و خانههای محلی روستاها و ییلاقهای اطراف اقامت کنند.
مسیر دسترسی
برای رسیدن به جنگل دالخانی باید از مسیر رامسر به تنکابن حرکت کنید. پس از طی حدود ۱۳ کیلومتر، به خروجی جاده ییلاق جنت رودبار (جاده میرزا کوچکخان) میرسید. با ادامه مسیر در این جاده، در فاصلهای کوتاه وارد عرصه جنگلی دالخانی میشوید و میتوانید مسیر خود را تا روستاها و ییلاقهای مرتفع اطراف ادامه دهید.
جنگل پلنگ دره قائمشهر
- استان: مازندران
- ساعت بازدید (۱۴۰۳): ۲۴ ساعته
- هزینه ورودی (۱۴۰۳): رایگان
| موقعیت | شهرستان سوادکوه، ۳۰ کیلومتری جنوبشرقی قائمشهر |
|---|---|
| نوع جاذبه | جنگل بکر و کوهستانی با رودخانه و آبشار طبیعی |
| معروفترین بخش | آبشار پلنگ دره |
| مسیر دسترسی | جاده فیروزکوه، کنار پل آهنی شیرگاه |
| طول مسیر خاکی | حدود ۱۱ کیلومتر |
جنگل پلنگ دره در جنوبشرقی قائمشهر و در محدودهای کوهستانی از شهرستان سوادکوه قرار دارد. این منطقه یکی از زیباترین و بکرترین نواحی جنگلی مازندران به شمار میآید. در طول مسیر جنگلی، رودخانهای پرآب جریان دارد که از آبشار معروف پلنگ دره سرچشمه میگیرد و چشماندازی تماشایی پدید آورده است.
در دل این جنگل، چشمههای فراوانی وجود دارد که باعث طراوت و سرسبزی کمنظیر منطقه شدهاند. درختانی مانند توسکا، افرا، مرز و انجیلی و گیاهانی چون پونه وحشی و تمشک فضای جنگل را پوشاندهاند. این تنوع گیاهی در کنار حضور حیواناتی مانند پلنگ، گرگ، شغال، روباه، گربه وحشی و پرندگانی نظیر کبک، عقاب، پرستو و بلدرچین، جذابیت خاصی به این ناحیه داده است.
در جنگل پلنگ دره میتوانید ساعتها به جنگلنوردی، کوهنوردی، کمپ در طبیعت و آبتنی در رودخانهها و چشمهها بپردازید. مسیر دسترسی به آبشار نیز از میان درختان و جریان رودخانه میگذرد و تجربهای بهیادماندنی برای علاقهمندان طبیعت رقم میزند.
از جاذبههای اطراف این جنگل میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- دریاچه شورمست
- سد برنجستانک
- جنگل لفور
- پل ورسک
- آبشار گزو
بهترین زمان بازدید از جنگل پلنگ دره، بهار و تابستان است؛ بهویژه اگر قصد آبتنی در حوضچهها یا رودخانه را دارید، بازه اواسط اردیبهشت تا پایان شهریور بهترین انتخاب خواهد بود.
در نظر داشته باشید بخشهای پایانی مسیر جنگلی کاملاً بکر و بدون امکانات است؛ بنابراین برای اقامت، استفاده از خانههای روستایی یا ویلاهای اجارهای اطراف منطقه توصیه میشود. مسیر دسترسی از جاده فیروزکوه و بخش شرقی پل آهنی شیرگاه آغاز میشود که ابتدای آن تابلوی محیطبانی نصب شده است. این جاده خاکی حدود ۱۱ کیلومتر طول دارد و در نهایت به مسیر پیادهروی و جنگلنوردی پلنگ دره میرسد.
جنگل راش سوادکوه
- استان: مازندران
- ساعت بازدید (۱۴۰۳): ۲۴ ساعته
- هزینه ورودی (۱۴۰۳): رایگان
| موقعیت مکانی | ۵۰ کیلومتری جنوب شرقی سوادکوه، نزدیک روستای سنگده |
|---|---|
| ارتفاع از سطح دریا | نواحی کوهستانی البرز |
| نوع پوشش گیاهی | درختان راش، افرا، سرخدار، توسکا و ملج |
| وضعیت مسیر دسترسی | خاکی، قابل عبور با خودروهای دو دیفرانسیل |
| امکانات رفاهی | ندارد (منطقه بکر و طبیعی) |
جنگل راش یکی از منحصربهفردترین جنگلهای شمال ایران است که در نزدیکی روستای سنگده و در دل کوههای البرز قرار دارد. دلیل نامگذاری این جنگل، رویش گسترده درختان راش در بخشهای مختلف آن است. درختان راش این منطقه از ارزشمندترین گونههای جنگلی کشور محسوب میشوند و برخی از آنها عمری بین ۲۰۰ تا ۲۵۰ سال دارند.
پوشش گیاهی جنگل راش تنها به این درختان محدود نیست؛ در این ناحیه درختانی مانند افرا، سرخدار، ملج و توسکا نیز رشد میکنند. وجود رودخانهها و چشمههای زلال در مسیر جنگلی، طراوت و زیبایی این منطقه را دوچندان کرده است.
تفریحات و جاذبههای اطراف جنگل راش
در این جنگل، گردشگران میتوانند از تفریحات زیر لذت ببرند:
- جنگلنوردی و پیادهروی در طبیعت بکر
- عکاسی از مناظر کوهستانی و مهآلود
- کمپ در طبیعت (با تجهیزات کامل)
- بازدید از جاذبههای طبیعی اطراف
در نزدیکی جنگل راش، دیدنیهای معروفی مانند آبشار اوبن، دریاچه شورمست و جنگل ارفعده قرار دارند. مسیر آبشار اوبن خود یک جنگلنوردی چندساعته جذاب است که تجربهای فراموشنشدنی را برای علاقهمندان به طبیعت رقم میزند.
بهترین زمان بازدید از این جنگل از اواخر فروردین تا اواسط پاییز است. با آغاز پاییز، دمای منطقه کاهش یافته و رنگهای زرد و نارنجی درختان، منظرهای خیرهکننده ایجاد میکنند. با این حال، توصیه میشود در فصل پاییز لباس گرم و مناسب همراه داشته باشید.
از آنجا که جنگل راش کاملاً بکر است، هیچگونه امکانات رفاهی در آن وجود ندارد. مناسبترین گزینه برای اقامت، خانههای روستایی و اقامتگاههای بومگردی اطراف هستند. اگر قصد کمپ دارید، تجهیزات کامل به همراه داشته باشید و در صورت نداشتن تجربه، از اقامت شبانه در دل جنگل صرفنظر کنید.
مسیر دسترسی
مسیر دسترسی به جنگل راش از جاده فیروزکوه میگذرد. خروجی این مسیر بین شهرک صنعتی شورمست و پل سفید قرار دارد. انتهای جاده به روستای سنگده میرسد که در آنجا نگهبانی ورودی جنگل واقع شده است. پس از طی حدود ۱۰ کیلومتر مسیر خاکی، وارد عرصه اصلی جنگل راش خواهید شد. عبور از این مسیر با خودروهای دو دیفرانسیل یا آفرود آسانتر است.
جنگل کوهسارکنده نکا
- استان: مازندران
- ساعت بازدید (۱۴۰۳): ۲۴ ساعته
- هزینه ورودی (۱۴۰۳): رایگان
| موقعیت مکانی | ۱۲ کیلومتری شهر نکا، در نزدیکی روستای کوهسارکنده |
|---|---|
| نوع پوشش گیاهی | گونههای هیرکانی، گیاهان رطوبتدوست |
| ارتفاع از سطح دریا | نواحی جنگلی و نیمهکوهستانی |
| وضعیت مسیر | آسفالت تا نزدیکی جنگل |
| امکانات رفاهی | ندارد (منطقه طبیعی و بکر) |
جنگل کوهسارکنده یکی از بکرترین نواحی طبیعی نکا در جنوب این شهر است و در نزدیکی روستایی به همین نام قرار دارد. فاصله این جنگل تا مرکز نکا حدود ۱۲ کیلومتر است و مسیر دسترسی آن با خودروهای شخصی نیز ممکن است. وجود رودخانهها، چشمهسارها و آبشارهای کوچک و بزرگ، چشمانداز این منطقه را بسیار تماشایی کرده است.
پوشش گیاهی این جنگل از متنوعترین گونههای درختان هیرکانی شمال ایران تشکیل شده و در میان آنها، گیاهان رطوبتدوست نیز بهوفور دیده میشوند. حیواناتی مانند خرگوش، خارپشت، گراز و روباه در این منطقه زندگی میکنند و درختان بلند آن مأمن پرندگان زیبایی چون دارکوب، کبک و قرقاول هستند.
دیدنیها و جاذبههای اطراف
در دل جنگل کوهسارکنده، جاذبههای طبیعی فراوانی وجود دارد که تماشای آنها تجربهای فراموشنشدنی است. از مهمترین دیدنیهای این منطقه میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
آبشار سوتکوه (آبشار کوهسار / آببندان) – مشهورترین جاذبه این جنگل
امامزاده جعفر نکا – بنای مذهبی و تاریخی نزدیک به جنگل
روستای کارکم و روستای زرندین – مناطق روستایی خوشمنظره در اطراف جنگل
این جنگل در فصل بهار، سرسبز و خنک است و بهترین زمان بازدید از آن محسوب میشود. در تابستان، بهدلیل نزدیکی به دریای خزر، هوا گرم و شرجی میشود و برای طبیعتگردی چندان مطلوب نیست.
جنگل کوهسارکنده فاقد امکانات رفاهی است و تنها در روستاهای اطراف امکانات محدودی مانند فروشگاه یا اقامتگاههای محلی وجود دارد. اگر قصد اقامت شبانه دارید، بهصورت گروهی و با تجهیزات کامل کمپینگ اقدام کنید.
مسیر دسترسی
برای رسیدن به جنگل کوهسارکنده باید از جنوب شرقی نکا وارد جاده روستای زرندین شوید. این مسیر کاملاً آسفالت است و عبور از آن با خودروهای سواری نیز ممکن میباشد. در انتهای مسیر، به منطقهای جنگلی و انبوه خواهید رسید که همان ورودی اصلی جنگل کوهسارکنده است.
جنگل گیسوم تالش
- استان: گیلان
- ساعت بازدید (سال ۱۴۰۳): ۲۴ ساعته
- هزینه ورودی (سال ۱۴۰۳): به ازای هر خودرو ۴۵ هزار تومان
| موقعیت جغرافیایی | در نزدیکی روستای گیسوم، ۲۰ کیلومتری شهر تالش |
|---|---|
| وسعت | حدود ۸۰ هکتار |
| پوشش گیاهی | گونههای متنوعی از درختان هیرکانی از جمله توسکا، بلوط و ممرز |
| گونههای جانوری | بز کوهی، گرگ، پلنگ، خرس قهوهای، خرگوش و قرقاول |
| فاصله تا ساحل | بخشهایی از جنگل به ساحل دریای کاسپین میرسد |
جنگل گیسوم از زیباترین جنگلهای شمال ایران است که ترکیبی چشمنواز از دریا و درختان انبوه را در کنار هم دارد. این جنگل، با مسیر سبز و تونلمانند خود، به یکی از محبوبترین مقاصد طبیعتگردی کشور تبدیل شده است.
در این جنگل بیش از ۷۵ گونه گیاهی و جانوری زیست میکنند که تنوع بالای اکوسیستم آن را نشان میدهد. گیاهان علفی و بوتهای در نزدیکی ساحل و درختان کهنسال در بخشهای داخلی جنگل به چشم میخورند.
از جاذبههای اصلی این منطقه میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
ساحل گیسوم؛ ساحلی تمیز و آرام در امتداد جنگل
جاده و تونل جنگلی گیسوم؛ یکی از مشهورترین مسیرهای دیدنی ایران
جاده اسالم به خلخال؛ در نزدیکی این جنگل با چشماندازهای کوهستانی و جنگلی
گردنه الماس و آبشار ویسادار؛ از محبوبترین نقاط گردشگری اطراف
بهترین زمان برای بازدید از جنگل گیسوم فصل بهار است؛ اما از شهریور تا آبانماه نیز شرایط آبوهوایی برای گردش و عکاسی بسیار دلانگیز خواهد بود.
در جنگل گیسوم امکانات رفاهی متنوعی برای گردشگران وجود دارد که شامل آلاچیقهای اقامتی، پارکینگ، سرویس بهداشتی، بازارچه صنایع دستی و سوغات، نانوایی، رستوران، عکاسی، زمین بازی، دریاچه مصنوعی و تفریحات آبی مانند پاراسلسواری، قایقسواری، جتاسکی و شاتلسواری است. همچنین انواع هتلها و اقامتگاهها در نزدیکی جنگل برای هر بودجهای در دسترس هستند.
برای دسترسی به جنگل گیسوم میتوانید از مسیر جنوب به شمال جاده رشت–آستارا استفاده کنید. پس از عبور از روستاهای «پونل» و «پرهسر»، در سمت راست جاده، ورودی جنگل گیسوم قرار دارد. در مسیر شمال به جنوب نیز پس از «اسالم»، از «روستای کلنده» بگذرید تا وارد جاده جنگلی گیسوم شوید؛ این مسیر در انتها شما را به ساحل زیبا و آرام گیسوم میرساند.
جنگل سراوان رشت
- استان: گیلان
- ساعت بازدید (سال ۱۴۰۳): هر روز از ساعت ۸ تا ۲۱
- هزینه بازدید (سال ۱۴۰۳): رایگان
| ویژگی | توضیحات |
|---|---|
| موقعیت جغرافیایی | در حومه شهر رشت، کنار بزرگراه رشت–قزوین |
| وسعت | حدود ۱,۵۰۰ هکتار |
| ارتفاع از سطح دریا | ۵۰ تا ۲۵۰ متر |
| منطقه حفاظتشده | ۲۱۰ هکتار از مجموع وسعت جنگل |
| نوع پوشش گیاهی | طبیعی (بلوط، ممرز، انجیلی، توسکا) و دستکاشت (کاج، سرو نقرهای، زربین) |
پارک جنگلی سراوان یکی از زیباترین و قدیمیترین عرصههای طبیعی استان گیلان است که در سال ۱۳۷۰ بهمنظور استفاده عمومی، از بخش اصلی جنگل سراوان جدا و بهعنوان پارک جنگلی معرفی شد. این جنگل با طبیعتی بکر و چشمنواز، مکانی ایدهآل برای گردش و طبیعتگردی است.
پوشش گیاهی سراوان ترکیبی از گونههای طبیعی و دستکاشت است. درختان انبوه هیرکانی مانند بلوط، ممرز، انجیلی و توسکا فضای طبیعی جنگل را شکل میدهند؛ در حالی که گونههای دستکاشت از قبیل سرو نقرهای، زربین و کاج، به بخشهای مختلف جنگل جلوهای متفاوت بخشیدهاند. دریاچه سراوان با سطحی پوشیده از خزه سبز، یکی از منحصربهفردترین مناظر این منطقه است.
در این عرصه جنگلی جانورانی مانند راسو، خرگوش، کبک، قرقاول و جغد جنگلی زندگی میکنند که به جذابیتهای طبیعی منطقه افزودهاند.
از مهمترین جاذبههای جنگل سراوان میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
دریاچه سراوان: دریاچهای آرام و خزهپوش برای قایقسواری و عکاسی
موزه میراث روستایی گیلان: نمایشگر فرهنگ و معماری سنتی مردم گیلان
کاروانسرای لات: اثری تاریخی در جنوب جنگل سراوان
بهترین زمان بازدید از این جنگل فصلهای بهار و تابستان است. البته در مردادماه، بهدلیل گرمای هوا، بازدید در ساعات میانی روز توصیه نمیشود.
در پارک جنگلی سراوان امکانات متنوعی برای گردشگران فراهم شده است که شامل آلاچیق، زمین بازی کودکان، وسایل بازی، باشگاه پینتبال و مسیرهای مخصوص پیادهروی و دوچرخهسواری میشود. همچنین در اطراف پارک، اقامتگاهها و هتلهای متعددی برای مسافران ساخته شده است.
برای دسترسی به پارک جنگلی سراوان، باید از مسیر جنوب شرقی شهر رشت وارد بزرگراه رشت–قزوین شوید. ورودی پارک در فاصله حدود ۱۰ کیلومتری شمال شرقی امامزاده هاشم قرار دارد.
جنگل نقلهبر رودبار
- استان: گیلان
- ساعت بازدید (سال ۱۴۰۳): ۲۴ ساعته
- هزینه ورودی (سال ۱۴۰۳): رایگان
| ویژگی | توضیحات |
|---|---|
| موقعیت | ۲۵ کیلومتری شمالشرقی رودبار، نزدیک روستای نقلهبر |
| وسعت تقریبی | گسترهای جنگلی در دامنههای البرز غربی |
| پوشش گیاهی | ممرز، آزاد، راش، ازملک، پاپیتال، سرفیلی، انجیلی |
| گونههای جانوری | پرندگان متنوع، گراز، شغال، اشگول (راسو) |
| امکانات | فاقد امکانات رفاهی؛ دارای طبیعت بکر و آرام |
جنگل نقلهبر در یکی از خوشآبوهواترین مناطق گیلان واقع شده و در مجاورت روستایی به همین نام قرار دارد. این جنگل چشماندازهایی بینظیر از کوههای مرتفع، چشمهسارهای زلال و رودخانههای خروشان دارد که فضایی رؤیایی برای علاقهمندان به طبیعت فراهم میکند.
پوشش گیاهی متنوع جنگل، ترکیبی از گونههای ارزشمند هیرکانی است و در میان درختان انبوه آن، درختان راش و آزاد بیشترین سهم را دارند. همچنین حضور گیاهان پیچندهای مانند پاپیتال جلوهای خاص به این ناحیه داده است. در بخشهای مختلف جنگل، حیواناتی همچون گراز، شغال و پرندگان گوناگون زیست میکنند که نشانه پویایی بومزیست منطقه است.
از جاذبههای دیدنی اطراف جنگل نقلهبر میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
رودخانه سپیدرود: از طولانیترین و پرآبترین رودهای شمال کشور
کوهستان درفک: مقصدی عالی برای کوهنوردی و عکاسی
روستای استخرگاه: روستایی پلکانی و دیدنی در نزدیکی جنگل
سد منجیل و درخت سبز هرزویل: از نمادهای معروف منطقه رودبار
فصلهای بهار و تابستان بهترین زمان برای بازدید از جنگل نقلهبر هستند. در بهار، طبیعت سرسبز و آبشارها پرآب میشوند و هوای دلانگیز کوهستانی، محیطی مناسب برای کمپ و طبیعتگردی فراهم میکند. پاییز نیز با رنگهای طلایی درختان، جلوهای متفاوت و آرامشبخش دارد؛ البته همراه داشتن لباس گرم و تجهیزات ضروری در این فصل ضروری است.
از آنجا که در جنگل نقلهبر امکانات رفاهی خاصی وجود ندارد، گردشگران میتوانند در اقامتگاههای بومگردی یا خانههای روستایی اطراف، اقامت کنند.
دسترسی
برای رسیدن به جنگل نقلهبر باید از شهر رودبار به سمت منجیل حرکت کنید. حدود ۲۰ کیلومتر پس از رودبار، تابلوی خروجی روستای نقلهبر را خواهید دید. این مسیر پس از عبور از روستاهای نقلهبر، کولهکش و پیرسرا، به جنگل زیبای نقلهبر میرسد. مسیر دسترسی آسفالت است و عبور با خودرو شخصی امکانپذیر است.
جنگل دوهزار تنکابن
- استان: مرز بین گیلان و مازندران
- ساعت بازدید (سال ۱۴۰۳): ۲۴ ساعته
- هزینه ورودی (سال ۱۴۰۳): رایگان
| ویژگی | توضیحات |
|---|---|
| موقعیت | کوهستانهای جنوبی تنکابن، مرز بین گیلان و مازندران |
| ارتفاع | بیش از ۲٬۰۰۰ متر از سطح دریا |
| پوشش گیاهی | راش، ون، چنار، بوتههای علفی و گیاهان خودرو |
| گونههای جانوری | گراز، خرس، پلنگ، مرال |
| امکانات | محدود به آلاچیق، باربیکیو و چند فروشگاه کوچک در ابتدای مسیر |
جنگل دوهزار یکی از بکرترین و زیباترین جنگلهای شمال ایران است که در مرز دو استان گیلان و مازندران قرار گرفته است. این جنگل با چشماندازهای کوهستانی، رودخانههای خروشان و درختان انبوه، مقصدی محبوب برای طبیعتگردان و عکاسان بهشمار میآید.
پوشش گیاهی این جنگل شامل گونههای باارزشی از درختان راش، چنار و ون است که در کنار گیاهان وحشی و بوتههای خودرو، فضای دلانگیزی پدید آوردهاند. جنگل دوهزار، زیستگاه گونههای جانوری کمیابی مانند پلنگ و مرال نیز هست و از نظر تنوع زیستی اهمیت بالایی دارد.
در محدوده جنگل و اطراف آن، جاذبههای طبیعی بسیاری وجود دارد که بازدید از آنها تجربهای فراموشنشدنی خواهد بود:
رودخانه دوهزار: جریان پرآب و زلالی که از دل جنگل میگذرد.
آبشار ماهیورزان: از تماشاییترین آبشارهای این منطقه.
دشت دریاسر: دشت مرتفعی با مناظری شبیه به بهشت.
روستاهای عسلمحله، هرسنگ و قلعهگردن: مناسب برای اقامت و گردشهای کوتاه.
پارک جنگلی چالدره و پل چشمه کیله: از مقاصد محبوب گردشگران.
بهترین زمان برای بازدید از جنگل دوهزار، اواسط بهار تا پایان تابستان است؛ در این زمان طبیعت سرسبز و هوای مطبوع منطقه، فرصت مناسبی برای کمپ، کوهنوردی و عکاسی فراهم میکند. فصل پاییز نیز جلوهای خاص از رنگهای گرم و چشمنواز به جنگل میبخشد.
با توجه به بکر بودن منطقه، امکانات رفاهی تنها در بخشهای ابتدایی مسیر یافت میشود. برای اقامت شبانه میتوانید از خانههای روستایی یا ویلاهای اجارهای اطراف استفاده کنید.
مسیر دسترسی
برای رسیدن به جنگل دوهزار، از شهر تنکابن وارد منطقه خرمآباد شوید. سپس در مسیر روستای چلاسر به سهراه سلیمانیه حرکت کنید تا به تابلوی راهنمای جنگل دوهزار برسید. پس از ورود به جاده کوهستانی و ادامه مسیر، مناظر بکر و چشمنواز جنگل دوهزار پیش روی شما ظاهر میشود.
جنگل ناهارخوران گرگان
جواهر سبز شمال ایران در دل استان گلستان، جنگل ناهارخوران قرار دارد؛ یکی از زیباترین جنگلهای هیرکانی کشور که تنها ۱۲ کیلومتر با جنوبشرقی گرگان فاصله دارد. این جنگل در ارتفاع ۴۰۰ تا ۴۵۰ متری از سطح دریا واقع شده و حدود ۳۰۰ هکتار وسعت دارد؛ از این میان، ۱۷۰ هکتار آن بهعنوان پارک جنگلی در اختیار شهرداری گرگان است.
| ویژگی | توضیحات |
|---|---|
| استان | گلستان |
| ساعت بازدید (۱۴۰۳) | ۲۴ ساعته |
| هزینه ورودی (۱۴۰۳) | رایگان |
| مساحت تقریبی | ۳۰۰ هکتار |
در گذشته، تنوع گونههای گیاهی و جانوری در این منطقه بسیار چشمگیر بود؛ اما توسعه بیبرنامه و بهرهبرداری نادرست از منابع طبیعی باعث شد بخشهایی از این زیستبوم ارزشمند از بین برود. امروزه، درختان بلوط، انجیلی، ممرز، نمدار و خرمندی بیشترین پوشش گیاهی جنگل را تشکیل میدهند. در کنار آنها، درختچههای تمشک، ولیک و ازگیل نیز جلوهای رنگارنگ به دامنههای جنگل میدهند. از میان جانوران ساکن جنگل ناهارخوران نیز میتوان به گراز، خفاش، راسو، عقاب، شاهین و مارمولک جنگلی اشاره کرد.
امکانات و جاذبهها
در محدوده این جنگل، امکاناتی برای رفاه و تفریح گردشگران فراهم شده است که بازدید را دلپذیرتر میسازد:
- آلاچیقهای اقامتی و محلهای استراحت
- آبشار مصنوعی و فضاهای تفریحی
- شهربازی، زمینهای ورزشی و فضای بازی کودکان
در اطراف جنگل ناهارخوران نیز دیدنیهای طبیعی و تاریخی فراوانی قرار دارد که بازدید از آنها تجربهای کامل از طبیعتگردی در گرگان را فراهم میکند:
- پارک جنگلی النگدره
- روستای زیارت
- دریاچه توشن
زمان مناسب برای بازدید
بهترین زمان سفر به جنگل ناهارخوران، ماههای اردیبهشت و خرداد است که طبیعت در زیباترین حالت خود قرار دارد. تا پایان تابستان نیز شرایط آبوهوایی برای گشتوگذار مناسب است؛ اما با شروع پاییز، هوا بهسرعت رو به سردی میرود.
در این جنگل امکان اتراق و اقامت شبانه وجود دارد؛ همچنین اقامتگاههای بومگردی، کلبههای جنگلی و خانههای محلی اطراف، گزینههایی دلانگیز برای شبمانی بهشمار میروند.
مسیر دسترسی
برای رسیدن به جنگل ناهارخوران کافی است از شهر گرگان مسیر جنوبشرقی را دنبال کنید. تابلوهای راهنما در سطح شهر بهخوبی مسیر را مشخص کردهاند و امکان دسترسی با خودرو شخصی یا وسایل حملونقل عمومی مانند تاکسی و اتوبوس نیز وجود دارد.
جنگل شیرآباد رامیان
در دل استان گلستان و در فاصلهای نهچندان دور از شهر گرگان، جنگل شیرآباد یکی از بکرترین و دیدنیترین عرصههای جنگلی شمال شرق ایران قرار دارد. این جنگل در حدود ۶۵ کیلومتری شرق گرگان و ۸ کیلومتری جنوب شرقی شهر «خانببین» واقع شده است. علت شهرت این منطقه، وجود آبشارهای زیبایی است که در دل جنگل جاریاند و با نام هفتآبشار شیرآباد شناخته میشوند.
| ویژگی | توضیحات |
|---|---|
| استان | گلستان |
| ساعت بازدید (۱۴۰۳) | ۲۴ ساعته |
| هزینه ورودی (۱۴۰۳) | رایگان |
| فاصله تا گرگان | حدود ۶۵ کیلومتر |
پوشش گیاهی و جانوری
جنگل شیرآباد بخشی از جنگلهای هیرکانی شمال ایران است و پوشش گیاهی متنوعی دارد. در این منطقه درختانی چون ممرز، توسکا و افرا رشد میکنند و کف جنگل پوشیده از خزه، سرخس و قارچهای طبیعی است.
از نظر جانوری نیز این منطقه زیستگاه گونههایی مانند شوکا، مرال، خرس قهوهای، گرگ، روباه، شغال و گربه جنگلی است. یکی از ارزشمندترین گونههای زیستی این جنگل، سمندر غارزی گرگانی است که در نزدیکی آبشارها زندگی میکند و در فهرست گونههای در خطر انقراض قرار دارد. به همین دلیل، منطقه شیرآباد از نظر محیطزیستی اهمیت ویژهای دارد.
جاذبهها و دیدنیها
در اطراف جنگل شیرآباد، مکانهای طبیعی و دیدنی زیادی وجود دارد که سفر به این منطقه را پربارتر میکنند:
غار شیرآباد (غار دیو سپید): میان آبشارهای شیرآباد قرار دارد و بازدید از آن آسان است.
چشمه گل رامیان: چشمهای فیروزهایرنگ در دل کوهستان.
قله قلعه ماران و روستای پاقلعه: مناطق ییلاقی با چشماندازهای فوقالعاده.
چشمه نیلبرگ: از دیگر جاذبههای طبیعی اطراف رامیان.
امکانات رفاهی
در محوطه جنگل و اطراف آبشارها، امکاناتی برای آسایش گردشگران فراهم شده است؛ از جمله:
- پارکینگ و سرویسهای بهداشتی
- آلاچیق و فضای مناسب برای استراحت
- فروشگاه مواد غذایی و نمازخانه
- پل چوبی برای عبور از رودخانه
بهترین زمان بازدید
فصلهای بهار و تابستان بهترین زمان برای بازدید از جنگل شیرآباد هستند. در این ماهها، هوا مطبوع است و امکان شنا و آبتنی در حوضچههای آبشار وجود دارد. طبیعت سرسبز و صدای جریان آب، فضایی آرامشبخش و رؤیایی میسازد.
مسیر دسترسی
برای رسیدن به جنگل شیرآباد، ابتدا باید به شهر خانببین بروید و سپس وارد جاده فرعی روستای شیرآباد در جنوب شرقی این شهر شوید. این جنگل در حدود ۳ کیلومتری روستا قرار دارد و بخشی از مسیر آن خاکی است. در انتهای مسیر، پارکینگ ورودی جنگل قرار دارد و ادامه راه تا آبشارها باید بهصورت پیاده طی شود.
جنگل فندقلو اردبیل
در شمالغربی ایران و در فاصله حدود ۴۰ کیلومتری از شمالشرقی اردبیل، جنگل فندقلو یکی از چشمنوازترین و خاصترین عرصههای جنگلی کشور قرار گرفته است. این جنگل بهدلیل پوشش گسترده درختان فندق، چنین نامی گرفته و در میان مردم محلی با نام «مشه» شناخته میشود. فندقلو از دو بخش اصلی تشکیل شده است: بخش بزرگتر به نام «بویوک مشه» و بخش کوچکتر با عنوان «کاظم مشهسی».
| ویژگی | توضیحات |
|---|---|
| استان | اردبیل |
| ساعت بازدید (۱۴۰۳) | ۲۴ ساعته |
| هزینه ورودی (۱۴۰۳) | رایگان |
| وسعت | بیش از ۱۶٬۰۰۰ هکتار |
| ارتفاع از سطح دریا | حدود ۱٬۶۰۰ متر |
پوشش گیاهی و جانوری
در جنگل فندقلو بیش از ۱۹ گونه گیاهی شناسایی شده که از میان آنها میتوان به فندق، ممرز، بلوط، راش، مازو و بیدمشک اشاره کرد. درختان فندق بیشترین تراکم را دارند و همین ویژگی، چهرهای منحصربهفرد به جنگل بخشیده است.
گونههای جانوری این جنگل نیز تنوع بالایی دارند؛ خرس قهوهای، روباه، گرگ، سمور، عقاب طلایی، کبک و قرقاول از ساکنان این عرصه طبیعی هستند که هر یک به زیبایی و پویایی زیستبوم فندقلو افزودهاند.
جاذبهها و دیدنیها
جنگل فندقلو با مناظر سرسبز و مهگرفتهاش، بهشتی برای طبیعتگردان و عکاسان است. برخی از برجستهترین دیدنیهای آن عبارتاند از:
آبگرم مشهسویی: چشمهای درمانی در ارتفاعات جنگل با خواص گوگردی.
دشت گلهای بابونه: در فصل بهار با شکوفایی گلهای سفید بابونه، منظرهای چشمنواز پدید میآید و هر سال در این زمان جشنواره گل بابونه برگزار میشود.
چمنزارها و مسیرهای کوهستانی: مسیرهایی ایدهآل برای پیادهروی، دوچرخهسواری و کمپ در دل طبیعت.
امکانات رفاهی و اقامتی
جنگل فندقلو بیشتر بکر و طبیعی باقی مانده است و در داخل آن امکانات گستردهای وجود ندارد؛ اما در روستاهای اطراف، اقامتگاههای بومگردی و خانههای محلی با امکانات مناسب برای گردشگران در دسترساند.
در محدوده برخی ورودیها نیز امکانات ابتدایی مانند آلاچیق، پارکینگ و فروشگاه مواد غذایی وجود دارد.
بهترین زمان بازدید
فصلهای بهار و تابستان بهترین زمان برای سفر به فندقلو هستند. در این زمان، هوا معتدل و مناظر سرسبز جنگل در زیباترین حالت خود قرار دارند. در پاییز نیز فندقلو چهرهای هزاررنگ به خود میگیرد، هرچند سرمای زودرس منطقه میتواند چالشبرانگیز باشد.
مسیر دسترسی
برای دسترسی جادهای به جنگل فندقلو، باید از اردبیل وارد جاده اردبیل – آستارا شوید و پس از عبور از نزدیکی شهر نمین، مسیر روستاهای دودران، خانقاه سفلا و آرپاتپه را دنبال کنید.
علاوه بر مسیر جادهای، مسیرهای طبیعتگردی و کوهپیمایی آبشار لاتون و دریاچه سوها نیز راههایی جذاب و دیدنی برای رسیدن به این جنگل محسوب میشوند.
جنگلهای ارسباران تبریز؛ بهشت سرسبز شمالغرب ایران
| مشخصات | توضیحات |
|---|---|
| استان | آذربایجان شرقی |
| ساعت بازدید (۱۴۰۳) | ۲۴ ساعته |
| هزینه ورودی (۱۴۰۳) | رایگان |
جنگلهای ارسباران در شمالغرب ایران و در کرانه رودخانه ارس قرار دارند؛ یکی از بکرترین و سرسبزترین عرصههای طبیعی کشور که وسعتی بیش از ۱۳۰ هزار هکتار را دربر میگیرد. بخش بزرگی از این محدوده، یعنی حدود ۷۰ هزار هکتار، بهعنوان ذخیرهگاه زیستکره در فهرست جهانی یونسکو ثبت شده است.
در ارسباران، چشماندازهای گوناگونی از کوهستانهای بلند با ارتفاع بالای دو هزار متر تا مراتع و جنگلهای پست دیده میشود. پوشش گیاهی این منطقه بسیار متنوع است و گونههایی مانند بلوط، کیکم، انار و سیب وحشی، زغالاخته و زرشک در آن میرویند. جالب است بدانید بیش از ۱۵٪ گونههای گیاهی ایران در همین جنگل یافت میشوند که بسیاری خاصیت دارویی دارند.
از نظر حیاتوحش، ارسباران خانهی بیش از ۳۰۰ گونه جانوری است؛ از کل و بز و خرس قهوهای گرفته تا سیاهگوش و پلنگ ایرانی. این تنوع زیستی، ارسباران را به یکی از مهمترین مناطق حفاظتشده ایران تبدیل کرده است.
در میان طبیعت جنگل ارسباران، جاذبههایی چون قلعه بابک، دژ طوماسیاش، مجتمع تفریحی و آبدرمانی متاللی، کلیسای نازینی و ییلاق ایل بسطاملو قرار دارند. مسیرهای کوهستانی و چشمههای جوشان، فرصت بینظیری برای طبیعتگردی و عکاسی فراهم میکنند.
بهترین زمان بازدید از جنگلهای ارسباران، از اواسط بهار تا پایان تابستان است. در ورودی جنگل امکاناتی نظیر آلاچیق و محل استراحت وجود دارد، اما اگر قصد کمپزدن در مناطق بکرتر را دارید، حتماً باید تجهیزات کامل و حرفهای همراه داشته باشید. همچنین اقامتگاههای بومی متعددی در روستاهای اطراف قرار گرفتهاند که تجربه اقامت در دل طبیعت را دلپذیرتر میکنند.
مسیر دسترسی
برای رسیدن به جنگل ارسباران باید ابتدا به تبریز و سپس شهرستان کلیبر بروید. مسیر اصلی از غرب کلیبر و جاده عباسآباد به اینانلو آغاز میشود. با طی حدود ۴۰ کیلومتر تا دوراهی «ایلانکش» و سپس ۷ کیلومتر دیگر در مسیر سمت راست، به محدودهی حفاظتشدهی ارسباران خواهید رسید.
جنگل پیرداوود ورزقان؛ جلوهای بکر از ارسباران
| مشخصات | توضیحات |
|---|---|
| استان | آذربایجان شرقی |
| ساعت بازدید (۱۴۰۳) | ۲۴ ساعته (بهتر است در ساعات روز بازدید شود) |
| هزینه ورودی (۱۴۰۳) | رایگان |
جنگل پیرداوود یکی از زیباترین بخشهای منطقه حفاظتشده ارسباران در شمال استان آذربایجان شرقی است. این جنگل در محدودهی سرسبز قرهداغ و در فاصلهی حدود ۳۰ کیلومتری شمال شهر ورزقان، نزدیک روستای «خویینهرود» قرار دارد. نام آن از مزار شخصی به نام پیرداوود گرفته شده که در دل این جنگل واقع شده است.
پیرداوود مقصد محبوب طبیعتگردان و کوهنوردانی است که از مسیرهای جنگلی آن بهسمت قلههای اطراف حرکت میکنند. سراسر این منطقه با پوششی از درختان و بوتههای متنوعی مانند ازگیل، تمشک، زرشک و آلوچه پوشانده شده است. از میان حیاتوحش منطقه نیز میتوان به گونههایی چون خرس قهوهای، کل و بز، قوچ، میش، گراز، خفاش، سیاهگوش و دهها گونه پرنده اشاره کرد.
جنگل پیرداوود علاوه بر پوشش گیاهی و جانوری چشمگیر، جاذبههای طبیعی خیرهکنندهای هم دارد. از جمله میتوان به آبشار گلآخور، منطقه چیچکلی و قلعه تاریخی جوشین اشاره کرد. همچنین در اطراف آن دیدنیهایی مانند هفت چشمه، عمارت داشدامداش، قوچ سنگی و گنبد اللهالله قرار دارند که ارزش بازدید دارند.
بهترین زمان برای بازدید از جنگل پیرداوود، فصل تابستان است. سرمای منطقه تا میانههای بهار ادامه دارد و ارتفاعات مشرف بر جنگل معمولاً در این زمان هنوز پوشیده از برفاند. با توجه به بکر بودن جنگل، امکانات رفاهی چندانی در مسیر وجود ندارد و تنها در روستاهای ابتدایی، خدمات محدودی برای گردشگران فراهم است. اقامت در خانههای روستایی و اقامتگاههای بومگردی اطراف، بهترین گزینه برای تجربهی سفری آرام در دل طبیعت است.
مسیر دسترسی
برای رسیدن به جنگل پیرداوود، ابتدا باید از شهر ورزقان بهسمت معدن مس سونگون حرکت کنید. حدود ۳ کیلومتر مانده به معدن، مسیر خاکی فرعی بهسمت روستای خویینهرود منشعب میشود. پس از ورود به روستا، ادامهی مسیر تا جنگل باید بهصورت پیاده طی شود. پیمایش این مسیر دشوار است و تنها برای افراد دارای آمادگی جسمانی مناسب توصیه میشود.
جنگل ابر شاهرود؛ جادوی اقیانوس ابر در قلب ایران
| مشخصات | توضیحات |
|---|---|
| استان | سمنان |
| ساعت بازدید (۱۴۰۳) | از ساعت ۸ تا ۱۸ |
| هزینه ورودی (۱۴۰۳) | رایگان |
جنگل ابر شاهرود یکی از شگفتانگیزترین بخشهای جنگلهای هیرکانی شمال ایران است که در مرز استانهای سمنان و گلستان قرار دارد. علت نامگذاری آن، وقوع پدیدهای تماشایی به نام اقیانوس ابر است؛ جایی که لایههای انبوه ابر به سطح زمین نزدیک میشوند و چشماندازی خیالانگیز از مه و سبزی را پدید میآورند. این جنگل در حدود ۴۰ کیلومتری شمالشرقی شاهرود واقع شده و وسعت آن به حدود ۳۵ هزار هکتار میرسد.
پوشش گیاهی جنگل ابر بهدلیل وجود دو اقلیم متفاوت — نیمهبیابانی در جنوب و جنگلی در شمال — بسیار متنوع و منحصربهفرد است. در این جنگل، درختان سوزنیبرگ و پهنبرگ در کنار هم میرویند و چشماندازهایی متنوع از انبوهگی و دشتهای سبز را شکل میدهند. از مهمترین گونههای گیاهی جنگل ابر میتوان به افرا، بلوط، ممرز، نارون، آویشن، اسپرس و شبدر اشاره کرد. در میان حیاتوحش نیز گونههایی مانند خرس قهوهای، خوک، شغال، کرکس، شاهین و قرقاول زندگی میکنند.
از دیدنیترین جاذبههای طبیعی این منطقه میتوان به آبشار آلوچال، آبشار شرشر، دالان بهشت، قله قلعه ماران و بیش از ۳۰ چشمه جوشان در نقاط مختلف جنگل اشاره کرد. هر یک از این نقاط جلوهای منحصربهفرد از طبیعت بکر ایران را به نمایش میگذارند.
نکات مهم برای بازدید
- بهترین زمان برای دیدن پدیده اقیانوس ابر، اردیبهشت تا مهرماه است.
- بیشترین تراکم ابر در ساعات ابتدایی صبح رخ میدهد.
- جنگل ابر بکر است و امکانات رفاهی محدودی دارد.
- برای اقامت، اقامتگاههای بومگردی و خانههای روستایی اطراف بهترین گزینهاند.
مسیر دسترسی
برای رسیدن به جنگل ابر، از شهرهای شاهرود یا بسطام وارد جادهی آزادشهر شوید. در ادامه مسیر، دو راه اصلی برای ورود به جنگل وجود دارد:
جاده فرعی روستای قلعهنو خرقان
جاده فرعی پس از خروجی قلعهنو خرقان در مسیر شاهرود به آزادشهر
با عبور از این مسیرها، به ورودی اصلی جنگل میرسید؛ جایی که دریای ابری آسمان، به زمین مینشیند.
جنگل حرا قشم؛ جنگلی شناور بر آبهای خلیج فارس
| مشخصات | توضیحات |
|---|---|
| استان | هرمزگان |
| ساعت بازدید (۱۴۰۳) | هر روز از ساعت ۸ تا ۱۸ (پیش از غروب آفتاب) |
| هزینه ورودی (۱۴۰۳) | رایگان – استفاده از قایق برای هر نفر حدود ۱۵۰ هزار تومان |
جنگل حرا قشم یکی از شگفتانگیزترین جاذبههای طبیعی جنوب ایران است که در دل آبهای شور خلیج فارس و در نزدیکی سواحل جنوبی جزیره قشم گسترده شده است. این جنگل که سطح آن از آب دریا پایینتر است، از درختانی تشکیل شده که ریشههایشان در اعماق آب قرار دارد. وسعت جنگل حرا به بیش از ۸۵ هزار هکتار میرسد و بهدلیل ارزش اکولوژیکی بالا، در فهرست ذخیرهگاههای زیستکره یونسکو و میراث طبیعی ایران به ثبت رسیده است.
درختان حرا که ارتفاعی بین ۳ تا ۶ متر دارند، از نوع شورپسند (شورزی) هستند. پوست این درختان بهصورت طبیعی آب شور دریا را تصفیه کرده و نمک را از خود دفع میکند. این ویژگی منحصربهفرد، باعث رویش این گونه در آب شور شده است. درختان حرا همیشه سبزند و تنها در خردادماه، گلهای زردرنگ زیبایی بر شاخههایشان میرویند. میوههای بادامیشکل آن نیز در تابستان دیده میشوند.
حیات جانوری جنگل حرا نیز جذاب است. در میان شاخهها و ریشههای این درختان، گونههای گوناگونی از ماهیهای آب شور، پرندگان مهاجر، صدف و میگو زندگی میکنند که برخی از آنها تنها در همین زیستگاه دیده میشوند.
نکات مهم برای بازدید
- بهترین زمان بازدید: پاییز، زمستان و اوایل بهار
- مدت بازدید: ۱ تا چند ساعت (بهصورت قایقسواری)
- بهترین اسکلههای دسترسی: طبل، لافت و سهیلی
- شرایط آبوهوایی مناسب: پیش از غروب و در زمان جزر دریا
در طول روز، جنگلهای حرا با پدیدهی طبیعی کشند دریا (جزر و مد)، گاه از آب بیرون میآیند و گاه درون آن فرو میروند؛ همین تغییر مداوم، چشماندازهایی شگفتانگیز از درختانی شناور در دل دریا پدید میآورد.
در اطراف جنگل حرا نیز جاذبههای طبیعی و فرهنگی فراوانی وجود دارد؛ از جمله روستای کاسه سلخ، بندر لافت، روستای طبل و دره تندیسها که بازدید از آنها تجربهی سفر به جنوب را کاملتر میکند.
جنگل حرا عسلویه؛ زیستگاه بکر در خلیج نایبند
| مشخصات | توضیحات |
|---|---|
| استان | بوشهر |
| ساعت بازدید (۱۴۰۳) | از ساعت ۸ تا پیش از غروب آفتاب |
| هزینه ورودی (۱۴۰۳) | رایگان – هزینه استفاده از قایق بهصورت توافقی |
جنگل حرا عسلویه در قلب پارک ملی دریایی نایبند و در فاصله حدود ۲۰ کیلومتری جنوب بندر عسلویه قرار دارد. این جنگل با وسعتی بیش از ۶۳۰ هکتار، یکی از بکرترین زیستگاههای حرا در سواحل جنوبی ایران است. ساختار درختان آن همانند سایر جنگلهای حرا در جنوب کشور است؛ درختانی که در آبهای شور ریشه دارند و در هماهنگی کامل با دریا زندگی میکنند.
در زمان فرونشست آب دریا، تنه و ریشههای درختان از آب بیرون میزنند، اما با بالا آمدن سطح آب، دوباره در زیر دریا فرو میروند. درختان حرا از مواد مغذی آب شور تغذیه کرده و نمک اضافی را به آب بازمیگردانند؛ ویژگیای که باعث شده این گیاهان، نقشی طبیعی در تصفیه آب دریا ایفا کنند.
جاذبههای اطراف جنگل حرا عسلویه
ساحل و بندر بنود؛ از زیباترین سواحل جنوبی ایران
آبشار و تنگه درزو؛ پدیدهای کمنظیر در دل کوههای جنوبی
بندر تبن؛ محلی برای مشاهده زندگی بومیان دریانورد
دهکده گردشگری پازارگاد و پارک ساحلی عسلویه؛ مناسب برای استراحت و اقامت کوتاه
جنگل حرا عسلویه نسبت به نمونههای مشابه در جزیره قشم، بکرتر و خلوتتر است؛ به همین دلیل محیطی آرام و طبیعی برای گردشگران ماجراجو فراهم میکند.
بهترین زمان بازدید از جنگل حرا عسلویه، فصلهای پاییز، زمستان و اوایل بهار است؛ زمانی که دمای هوا متعادلتر و میزان رطوبت کمتر است. بازدید از این جنگل تنها از طریق قایقهای محلی امکانپذیر است. برای این کار میتوانید از مسیرهای قایقسواری در پارک ملی گنزه، پارک ملی دریایی نخیلو، خور دیر و بردستان یا مناطق اطراف بندر ماهشهر استفاده کنید.
جنگل حرا چابهار؛ جلوهای از زندگی در آب شور
- استان: سیستان و بلوچستان
- ساعت بازدید (سال ۱۴۰۳): از ساعت ۸ تا پیش از غروب آفتاب
- هزینه ورودی (سال ۱۴۰۳): رایگان، هزینه استفاده از قایق توافقی
جنگل حرا چابهار یکی از زیباترین پدیدههای طبیعی جنوب ایران است که در آبهای دریای مکران و در نزدیکی روستای تیس و خلیج گواتر قرار دارد. این جنگل با وسعتی حدود ۲۰ هزار هکتار، بزرگترین جنگل حرا در استان سیستان و بلوچستان به شمار میرود. نزدیکترین بخش آن تنها ۱۵ کیلومتر تا بندر چابهار فاصله دارد، در حالی که دورترین قسمت آن، در مرز ایران و پاکستان واقع شده است.
درختان این جنگل از نوع مانگرو یا حرا هستند که در آب شور رشد میکنند. این درختان شگفتانگیز توانایی تصفیه طبیعی آب شور را دارند؛ بخش شیرین آب را جذب و نمک اضافی را دفع میکنند. به همین دلیل جنگل حرا چابهار به عنوان یک ذخیرهگاه زیستکره جهانی شناخته میشود.
در اطراف درختان مانگرو، گونههای گوناگون آبزی مانند ماهی، صدف، میگو و خرچنگ زندگی میکنند. همچنین پرندگانی همچون مرغ ماهیخوار، لکلک و عقاب دریایی در این منطقه دیده میشوند که به زیبایی محیط میافزایند.
بهترین زمان بازدید از جنگل حرا چابهار
بهترین زمان برای سفر به این منطقه از اواخر پاییز تا اوایل اردیبهشتماه است. در این زمان هوا معتدلتر بوده و امکان مشاهده مناظر بینظیر جنگل در زمان پایین رفتن سطح آب فراهم میشود.
جاذبههای اطراف جنگل حرا چابهار
| جاذبه | نوع | فاصله تقریبی از جنگل |
|---|---|---|
| قلعه پرتغالیها | تاریخی | حدود ۲۰ کیلومتر |
| گورستان جن تیس | تاریخی – اسرارآمیز | حدود ۱۵ کیلومتر |
| باغ گیاهشناسی تیس | طبیعی | حدود ۱۰ کیلومتر |
مسیر دسترسی
برای بازدید از جنگل حرا چابهار، باید از طریق اسکلههای بندر تیس یا خلیج گواتر و با قایقهای محلی به داخل جنگل بروید. بهترین زمان بازدید، زمان فرونشست آب است؛ زیرا در این حالت بیشترین سطح از درختان نمایان میشود و مناظر فوقالعادهای پدید میآید.








































