لیلا حاتمی
لیلا حاتمی (زادهٔ ۹ مهر ۱۳۵۱) بازیگر ایرانی است که از او به‌عنوان یکی از برترین بازیگران زن سینمای ایران یاد می‌شود. شهرت او عمدتاً به‌خاطر نقش‌آفرینی‌های واقع‌گرایانه در فیلم‌های درام است. حاتمی در طول چهار دهه فعالیت هنری خود، افتخارات متعددی از جمله ۱۲ بار نامزدی در جشنواره فیلم فجر و دریافت سه جایزه را کسب کرده است و از نظر تعداد جوایز بین‌المللی، یکی از رکوردداران بازیگری در ایران به‌شمار می‌رود.
او در سال ۱۳۷۵ با نقش زنی نازا در فیلم «لیلا» تحسین شد و دیپلم افتخار جشنواره فیلم فجر را دریافت کرد. سپس برای بازی در فیلم «شیدا» (۱۳۷۷) نامزد سیمرغ بلورین بهترین بازیگر زن شد. حاتمی در سال ۱۳۷۹ با فیلم «آب و آتش» تندیس زرین جشن سینمای ایران را به‌دست آورد و سال بعد با فیلم «ارتفاع پست» دوباره نامزد این جایزه شد. همچنین برای بازی در فیلم «ایستگاه متروک» (۱۳۸۰) جایزه بهترین بازیگر زن جشنواره فیلم مونترآل را دریافت کرد. او در سال ۱۳۸۷ با نقش‌آفرینی در «بی‌پولی» برنده سیمرغ بلورین شد و در حوزه ادبیات نیز با ترجمه سه کتاب فعالیت داشته است.
بازی در فیلم «جدایی نادر از سیمین» (۱۳۸۹) نقطه عطف دیگری در کارنامه‌اش بود؛ او برای این نقش، جایزه خرس نقره‌ای بهترین بازیگر زن از جشنواره برلین را کسب کرد. در سال ۲۰۱۷، وب‌سایت ایندی‌وایر، این نقش‌آفرینی را از بهترین اجراهای قرن ۲۱ دانست و او را شایسته اسکار معرفی کرد. حاتمی همچنین برای فیلم‌های «نارنجی‌پوش» و «پله آخر» (هر دو محصول ۱۳۹۰) تحسین شد و برای دومی، جایزه گوی بلورین جشنواره فیلم کارلووی واری را دریافت کرد.
در سال ۱۳۹۱، دولت فرانسه نشان شوالیه هنر و ادبیات را به او اعطا کرد. لیلا حاتمی در رویدادهای مهم بین‌المللی مانند جشنواره فیلم کن (۲۰۱۴) و جشنواره فیلم ونیز (۲۰۲۲) به‌عنوان داور حضور یافت. همچنین در سال ۱۳۹۳ به عضویت هیئت امنای مدرسه ملی سینمای ایران درآمد. برای بازی در «رگ خواب» (۱۳۹۵) نیز سیمرغ بلورین و تندیس زرین بهترین بازیگر زن را به‌دست آورد. او در فهرست زیباترین زنان خاورمیانه از نگاه سایت واندرلیست قرار گرفته و یکی از اعضای آکادمی اسکار است.
ابتدای زندگی لیلا حاتمی
لیلا حاتمی در ۹ مهر ۱۳۵۱ در تهران به دنیا آمد. پدرش علی حاتمی، نویسنده و فیلم‌ساز شناخته‌شده ایرانی، و مادرش زری خوشکام (با نام هنری زهرا حاتمی)، بازیگر سینما بود.
او نخستین تجربه بازیگری خود را در سال ۱۳۵۶ با سریال طلاق به کارگردانی مسعود اسداللهی به دست آورد. در سال ۱۳۶۲ و در ۱۲ سالگی، نقش کودکی کمال‌الملک را در فیلم کمال‌الملک به کارگردانی پدرش ایفا کرد. همچنین در سریال هزاردستان نیز به ایفای نقش پرداخت. دومین حضور سینمایی او در فیلم دلشدگان (۱۳۷۰) به کارگردانی علی حاتمی رقم خورد، که در آن نقشی کوتاه داشت.
حاتمی دیپلم خود را در رشته ریاضی-فیزیک در تهران گرفت و تحصیلات دانشگاهی‌اش را در رشته مهندسی برق در دانشگاه صنعتی امیرکبیر (پلی‌تکنیک تهران) آغاز کرد. پس از دو سال، تحصیل در این رشته را رها کرده و برای ادامه تحصیل به سوئیس رفت؛ جایی که در دانشگاه لوزان به تحصیل در رشته ادبیات فرانسه پرداخت. اما به دلیل بیماری پدرش در سال ۱۳۷۵ تحصیلاتش را ناتمام گذاشته و به ایران بازگشت.
در همان سال، حاتمی برای نخستین‌بار در فیلمی به‌جز آثار پدرش، در فیلم لیلا به کارگردانی داریوش مهرجویی نقش‌آفرینی کرد. آشنایی با علی مصفا، بازیگر این فیلم، سرآغاز پیوندی عاطفی میان این دو شد.
بازخورد و سبک بازیگری لیلا حاتمی
«من شخصیت را می‌پذیرم. مقاومتی نمی‌کنم. با صحنه کنار می‌آیم و سعی می‌کنم در عین تمرکز و حضور ذهن، احساساتم را نیز فراموش نکنم. همین!»
لیلا حاتمی از سوی بسیاری از رسانه‌ها به‌عنوان یکی از بااستعدادترین و تأثیرگذارترین بازیگران زن سینمای ایران شناخته می‌شود. او با حضور مستمر و درخشانش، از مهم‌ترین چهره‌های بازیگری زن در سینمای ایران به شمار می‌آید. حاتمی بازی‌هایی درون‌گرا، رئالیستی و دقیق ارائه می‌دهد و به انتخاب‌های سنجیده و هوشمندانه‌اش برای نقش‌ها معروف است.
او عمدتاً در فیلم‌های درام ایفای نقش کرده و خاطره‌انگیزترین اجراهایش در ژانر عاشقانه رقم خورده‌اند. ویژگی‌هایی همچون عشق‌ورزی، متانت و فروتنی در نقش‌آفرینی‌هایش موج می‌زنند. بازی ماندگار او در جدایی نادر از سیمین باعث درخشش جهانی‌اش شد و تحسین بین‌المللی را برایش به ارمغان آورد.
اجرای او در فیلم سربه‌مهر نیز تحسین گسترده‌ای برانگیخت. برخی منتقدان بر این باور بودند که هیچ‌کس جز لیلا حاتمی نمی‌توانست این نقش را ایفا کند. منتقدانی مانند کیوان کثیریان، مجید اسلامی و حسین معززی‌نیا از بازی او در این فیلم تمجید کرده‌اند.
در سال ۲۰۱۷، وب‌سایت ایندی‌وایر بازی حاتمی در جدایی نادر از سیمین را در میان ۲۵ اجرای برتر قرن ۲۱ معرفی کرد و او را شایسته دریافت اسکار دانست. در سال ۲۰۲۲، سایت واندرلیست او را در رتبه چهارم زیباترین زنان خاورمیانه قرار داد. همچنین در سال ۲۰۲۳، مجله کلایدر نام او را در فهرست چشمگیرترین بازیگران فیلم‌های غیرانگلیسی زبان که در جوایز اسکار نادیده گرفته شدند، ثبت کرد.
زندگی شخصی لیلا حاتمی
لیلا حاتمی در سال ۱۳۷۷ با علی مصفا، بازیگر سینمای ایران، ازدواج کرد. او در گفت‌وگویی با ماهنامه فیلم در سال ۱۳۹۰ بیان کرد که حس‌های شکل‌گرفته در هنگام ساخت فیلم لیلا، زمینه‌ساز رابطه عاشقانه‌شان در واقعیت شد.
حاتمی درباره صحنه‌های عاشقانه آن فیلم گفته است:
«آن حس‌ها واقعی بود. پیش از شروع فیلم‌برداری، علاقه میان ما شکل گرفته بود. در واقع آقای مهرجویی ما را به هم علاقه‌مند کرد و بعد فیلمش را ساخت.»
حاصل این ازدواج دو فرزند به نام‌های مانی (زاده ۱۳۸۵) و عسل (زاده ۱۳۸۷) است. لیلا حاتمی به زبان‌های فارسی، انگلیسی، فرانسوی، آلمانی و ایتالیایی تسلط دارد.
او تاکنون هیچ‌گونه فعالیتی در شبکه‌های اجتماعی نداشته و حساب رسمی‌ای در این فضاها ندارد.