ارومیه: دولت چهاردهم با اجرای برنامه‌ای جدید درصدد نجات دریاچه ارومیه است
استفاده از پهپادها و هواپیماها برای بارورسازی ابرها در فرودگاه‌های ارومیه و تبریز، راهکاری که می‌تواند جان دوباره‌ای به این تالاب بین‌المللی ببخشد.
دریاچه ارومیه که سال‌هاست با بحران خشکی دست و پنجه نرم می‌کند، همچنان در وضعیت نامطلوبی قرار دارد. کاهش شدید بارش‌ها، افت سطح آب و تنش آبی در منطقه، بار دیگر نگاه‌ها را به سمت این دریاچه معطوف کرده است. اگرچه دولت‌های مختلف در سه دهه گذشته تلاش‌های گسترده‌ای برای احیای آن انجام داده‌اند، اما هنوز هم وضعیت این نگین آبی آذربایجان شکننده و نگران‌کننده است.
طرح بارورسازی ابرها وارد فاز اجرایی می‌شود
با آغاز به کار دولت چهاردهم، احیای دریاچه ارومیه بار دیگر در اولویت قرار گرفت. اخیراً با توافق میان استاندار آذربایجان غربی و وزیر نیرو، مقرر شد پهپادها و هواپیماهای مخصوص بارورسازی ابرها در فرودگاه‌های ارومیه و تبریز مستقر شوند تا بارش مصنوعی در حوضه آبریز دریاچه ارومیه اجرا شود.
مجید رستگاری، مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای آذربایجان غربی در این‌باره می‌گوید:
«بارورسازی ابرها پیش‌تر هم اجرا شده بود، اما بازدهی محدودی داشت. امسال در صورت ابلاغ رسمی وزارت نیرو، بارورسازی در قالب زمینی و هوایی اجرا خواهد شد و در بهترین حالت می‌تواند تا ۱۰ درصد افزایش بارندگی در منطقه را به دنبال داشته باشد.»
او تأکید می‌کند که موفقیت این طرح به شرایط جوی، نوع ابرها و زمان اجرا وابسته است.
تأکید بر مدیریت منابع و اولویت با آب شرب
رستگاری با اشاره به کاهش شدید بارش‌ها و افت مخازن سدها اعلام کرد:
«تأمین آب شرب مناطق شهری و روستایی خط قرمز ماست. در همین راستا، اطلاع‌رسانی به کشاورزان و مدیریت مصرف آب به‌ویژه در بخش کشاورزی از اهمیت بالایی برخوردار است.»
وی افزود: تاکنون بیش از ۳۶۰ میلیون مترمکعب آب از سدها و رودخانه‌های استان به سمت دریاچه ارومیه رهاسازی شده و این روند تا حدود دو هفته آینده ادامه خواهد داشت.
کاهش ۶۸ درصدی ورودی سدها؛ زنگ خطر برای آینده
در نشست کارگروه ملی سازگاری با کم‌آبی که با محوریت دریاچه ارومیه برگزار شد، محمد جوان‌بخت، معاون وزیر نیرو گفت:
«بر اساس پیش‌بینی‌ها، بارش مؤثری در ماه‌های آینده برای کشور و به‌ویژه حوضه آبریز دریاچه ارومیه پیش‌بینی نمی‌شود. میزان ورودی آب به مخازن سدهای این حوضه نیز ۶۸ درصد کاهش داشته است.»
وی تأکید کرد که در چنین شرایطی، مدیریت دقیق منابع و جلوگیری از برداشت‌های غیرمجاز در بالادست سدها از اهمیت بالایی برخوردار است.
استاندار: باید جلوی تغییر کاربری‌های غیرمجاز گرفته شود
رضا رحمانی، استاندار آذربایجان غربی و دبیر کارگروه نجات دریاچه ارومیه نیز در این نشست با انتقاد از تأخیر در ارائه برنامه منابع و مصارف سدها، گفت:
«وزارت نیرو و جهاد کشاورزی باید اقدامات قاطعانه‌ای برای جلوگیری از تغییر کاربری‌های غیرمجاز و برداشت‌های بی‌رویه در حوضه آبریز دریاچه ارومیه اتخاذ کنند. در غیر این صورت، در آینده نزدیک با بحران جدی آب شرب مواجه خواهیم شد.»
او همچنین خواستار تدوین برنامه‌ای بلندمدت برای تأمین و انتقال آب شرب استان شد.
آیا بارورسازی ابرها ناجی دریاچه ارومیه خواهد شد؟
در حالی که بارش‌های زمستانی سال گذشته امید کوتاه‌مدتی به احیای دریاچه داده بود، افت شدید بارندگی‌ها در ماه‌های اخیر، وضعیت را بار دیگر بحرانی کرده است. اکنون همه نگاه‌ها به طرح بارورسازی ابرها دوخته شده تا شاید بتواند مسیر خشکی دریاچه را متوقف کند.
پرسش اصلی اینجاست: آیا دریاچه ارومیه با بارش‌های مصنوعی و مدیریت منابع آبی نجات خواهد یافت یا این تالاب بین‌المللی همچنان در خطر نابودی باقی می‌ماند؟ پاسخ به این سؤال، نیازمند زمان، نظارت مستمر و اقدامات عملی جدی است.
در حالی که نهادهای مختلف در حال اجرای پروژه‌هایی برای نجات دریاچه ارومیه هستند، آموزش‌وپرورش نیز با تغییر ساعت مدارس و راهکار وزارت آموزش می‌تواند نقش مهمی در کاهش مصرف انرژی و منابع ایفا کند.